Μια επισκόπηση μιας δυσάρεστης και ακόμη και επικίνδυνης κατάστασης που πρόσφατα (στην κλίμακα της ιατρικής) έχει ξεχωρίσει ως ξεχωριστή διάγνωση και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε καταναλώνει τακτικά κάνναβη.
Το σύνδρομο υπεραιμίας κανναβινοειδών (CHS) περιγράφηκε για πρώτη φορά το 2004 και συσχετίζει κυκλική ναυτία και εμετό με κοιλιακό πόνο σε τακτικούς χρήστες κάνναβης.
Το CHS δεν είναι πολύ γνωστό. Ένας γιατρός του τμήματος επειγόντων περιστατικών το 2018 σχολίασε ότι η κατάσταση δεν ήταν στο "ραντάρ" τους τα 5 προηγούμενα χρόνια, αν και η κατάσταση διαγιγνώσκεται τώρα πιο συχνά. Πολλοί άνθρωποι εκπλήσσονται από την ιδέα ότι η κάνναβη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα ναυτίας και εμετού, δεδομένου ότι η κάνναβη χρησιμοποιείται για την πρόληψη της ναυτίας και του εμετού. Το portmanteau "scromiting"(κραυγή + εμετός) έχει χρησιμοποιηθεί ως κοινή ονομασία για την κατάσταση.
Συμπτώματα και διάγνωση
Η καθυστερημένη διάγνωση παρατείνει την ταλαιπωρία και είναι η αιτία πολλαπλών εισαγωγών στο νοσοκομείο και περιττών δαπανηρών ερευνών, όπως ακτινογραφικές απεικονίσεις, ενδοσκοπήσεις, ακόμη και διερευνητικές λαπαροσκοπήσεις. Το CHS μπορεί να προμηνύει σοβαρές επιπλοκές, όπως οξεία νεφρική ανεπάρκεια, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, δερματικά εγκαύματα ή εντερική ψευδοαπόφραξη. Έχουν επίσης αναφερθεί θάνατοι από CHS, που πιθανώς σχετίζονται με ηλεκτρολυτικές διαταραχές και αφυδάτωση. Εκτός από τις καταστάσεις που σχετίζονται με την υγεία, η CHS και η επακόλουθη χρήση ζεστού νερού έχει συνδεθεί με υψηλούς λογαριασμούς νερού και σπατάλη.
Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό. Μια συστηματική ανασκόπηση των Sorensen et al. προσδιόρισε τα κύρια χαρακτηριστικά των ασθενών με CHS:
- Σοβαρή ναυτία και έμετος που επαναλαμβάνεται κυκλικά επί μήνες(100%)
- Κοιλιακό άλγος (85,1%)
- Τουλάχιστον εβδομαδιαία χρήση κάνναβης (97,4%)
- Ιστορικό τακτικής χρήσης κάνναβης για >1 έτος (74,8%)
- Επίλυση των συμπτωμάτων μετά τη διακοπή της κάνναβης (96,8%)
- Ψυχαναγκαστικά ζεστά ντους ή λουτρά με ανακούφιση από τα συμπτώματα (92,3%)
- Ηλικία <50 ετών κατά τη στιγμή της αξιολόγησης (100%)
Φάσεις
Η CHS έχει τρεις φάσεις:
1. Η προδρομική φάση αποτελείται από πρωινή ναυτία, φόβο για εμετό, ανορεξία και κοιλιακό πόνο που διαρκεί για ημέρες. Πολλοί άνθρωποι αυξάνουν τη χρήση κάνναβης κατά τη διάρκεια
αυτής της φάσης με τη λανθασμένη πεποίθηση ότι αυτό θα ανακουφίσει τη ναυτία τους και άλλες
συμπτώματα.
2. Η υπεραιμική φάση χαρακτηρίζεται από κυκλικές εξάρσεις ανεξέλεγκτης ναυτίας και εμετού, καθώς και από αυξημένη ένταση του κοιλιακού πόνου και από την ανάγκη να κάνουν μπάνιο σε ζεστό νερό για να ανακουφιστούν τα συμπτώματα. Αυτό το μοτίβο κυκλικών εμετών μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε λίγες εβδομάδες ή μήνες.
3. Στη φάση της ανάρρωσης, τα συμπτώματα υποχωρούν. Αυτή η φάση, η οποία συμβαίνει όταν ο ασθενής απέχει από την κάνναβη, χαρακτηρίζεται από την επιστροφή στο φυσιολογικό φαγητό και το μπάνιο, καθώς και από την
απουσία ναυτίας, εμετού και κοιλιακού πόνου. Ακόμη και με την αποχή, τα συμπτώματα του CHS μπορεί να χρειαστούν 7 έως 10 ημέρες για να υποχωρήσουν
Η επανεισαγωγή της κάνναβης οδηγεί συνήθως σε άμεση επανεμφάνιση των συμπτωμάτων.
Μηχανισμοί
Έχουν προταθεί διάφοροι μηχανισμοί για να εξηγήσουν πώς, σε ορισμένα άτομα, οι καθιερωμένες αντιεμετικές ιδιότητες της κάνναβης παρακάμπτονται και αναπτύσσεται CHS. Έχουν ταυτοποιηθεί περίπου αρκετές εκατοντάδες κανναβινοειδή, και καθένα από αυτά ενδεχομένωςи συμβάλλει διαφορετικά στους μηχανισμούς της νόσου. Μια υπόθεση υποστηρίζει ότι η διέγερση των εντερικών υποδοχέων κανναβινοειδών 1 (CB1) αναστέλλει τη γαστρική και εντερική κινητικότητα, προκαλώντας ενδεχομένως εμετό που σχετίζεται με το CHS.
Μια άλλη υπόθεση έγκειται στη διέγερση των αγγειακών υποδοχέων CB1 που προκαλούν σπλαχνική αγγειοδιαστολή. Όπως παρατηρείται σε προχωρημένο στάδιο κίρρωσης, η μεσεντέριος συμφόρηση θα μπορούσε έτσι να συμβάλει στα συμπτώματα. Η έκθεση σε ζεστό νερό ανακατανέμει τη ροή του αίματος στο δέρμα και θα μπορούσε στη συνέχεια να εξηγήσει την ανακούφιση από τα συμπτώματα. Με βάση μελέτες παρατήρησης και μελέτες σε ζώα, προτείνεται επίσης ότι η κάνναβη διαταράσσει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, επηρεάζοντας την ομοιόσταση της πέψης και της θερμορύθμισης, παρόμοια με το σύνδρομο κυκλικού εμετού.
Τέλος, έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι γενετικές παραλλαγές στα ηπατικά ένζυμα μετατροπής φαρμάκων, που οδηγούν σε υπερβολικά επίπεδα προαιμικών μεταβολιτών της κάνναβης, μπορούν να εξηγήσουν τις διαφορές στις κλινικές παρουσιάσεις μεταξύ των χρηστών κάνναβης. Το είδος της κάνναβης συχνά δεν διευκρινίζεται στις δημοσιεύσεις. Ωστόσο, μια μελέτη παρατήρησης, η οποία περιελάμβανε 2567 ασθενείς που προσήλθαν σε ένα ακαδημαϊκό τμήμα επειγόντων περιστατικών με καταστάσεις που σχετίζονται με την κάνναβη, υπέδειξε ότι το CHS ήταν πιο συχνό σε άτομα που εκτέθηκαν σε εισπνεύσιμη κάνναβη.
Επιδημιολογία
Στοιχεία από μια αναδρομική μελέτη στις ΗΠΑ που περιλάμβανε 1571 ασθενείς έδειξαν ότι η CHS επηρεάζει έως και το 6% των ασθενών που απευθύνονται για επαναλαμβανόμενο εμετό σε τμήματα επειγόντων περιστατικών. Επιπλέον, μεταξύ των τακτικών καπνιστών κάνναβης, περίπου το ένα τρίτο αυτών αναφέρει ζεστό ντους ή μπάνιο ως μέσο ανακούφισης από τη ναυτία ή/και τον εμετό. Αν προεκτείνουμε αυτά τα αποτελέσματα στον πληθυσμό των Ηνωμένων Πολιτειών, εκτιμάται ότι 2,1-3,3 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να πάσχουν από CHS ετησίως. Στο Κολοράντο, το οποίο νομιμοποίησε την κάνναβη το 2009, οι επισκέψεις σε τμήματα επειγόντων περιστατικών για κυκλικό εμετό διπλασιάστηκαν μετά τη νομιμοποίηση. Εκτιμάται ότι 182 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ήταν καταναλωτές κάνναβης το 2013, αυξάνοντας
σε 192 εκατομμύρια το 2016, επομένως η CHS μπορεί να αποτελεί σημαντική διάγνωση που πρέπει να εξετάζεται σε κάθε ασθενή που επισκέπτεται για επαναλαμβανόμενο εμετό.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Η μόνη μακροχρόνια αποτελεσματική θεραπεία είναι η διακοπή της κάνναβης, με πλήρη και μόνιμη υποχώρηση των συμπτωμάτων εντός των πρώτων δύο εβδομάδων μετά τον απογαλακτισμό από την κάνναβη.
Η εμβάπτιση σε ζεστό μπάνιο ή ντους ανακουφίζει τα συμπτώματα μέσα σε λίγα λεπτά, με μεγαλύτερη ανακούφιση που αντιστοιχεί σε υψηλότερες θερμοκρασίες νερού. Ορισμένοι ασθενείς έχουν αναφέρει ότι περνούν περισσότερο από το μισό της ημέρας τους κάνοντας μπάνιο, ακόμη και ξυπνώντας από τον ύπνο για να κάνουν ντους. Η αποτελεσματικότητα του μπάνιου είναι ελάχιστα κατανοητή. Καθώς όμως οι υποδοχείς CB1 βρίσκονται κοντά στο κέντρο θερμορύθμισης στον υποθάλαμο, έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι παίζουν ρόλο στην εντερική αγγειοδιαστολή και στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.
Η καψαϊκίνη έχει επίσης περιγραφεί ως μια φθηνή, άμεσα διαθέσιμη και ασφαλής θεραπεία για το CHS με λογική αποτελεσματικότητα. Η καψαϊκίνη θεωρητικά ενεργοποιεί τον υποδοχέα TRPV1 που συνδέεται με πρωτεΐνη G, ο οποίος αλληλεπιδρά με το σύστημα ενδοκανναβινοειδών.
Το προτεινόμενο σχήμα που περιγράφεται είναι η τοπική εφαρμογή κρέμας καψαϊκίνης συγκέντρωσης 0,075% στην κοιλιά ή στο πίσω μέρος των χεριών του ασθενούς 3 φορές ημερησίως, με προσοχή ώστε να αποφεύγονται οι ευαίσθητες περιοχές του προσώπου, των ματιών, των θηλών και του περινέου.
Ο εφαρμοστής πρέπει να φοράει γάντια νιτριλίου κατά την εφαρμογή της κρέμας και να πλένει τα χέρια του μετά. Ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί αρχική δυσφορία και οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν τοπικό κάψιμο, κνησμό, ερυθρότητα και οίδημα, ιδίως εάν χρησιμοποιούνται υψηλότερες δόσεις. Εάν υπάρχει υπερβολικός ερεθισμός, το πλύσιμο του δέρματος με σαπούνι ή οινόπνευμα είναι πιο αποτελεσματικό για την απομάκρυνση της καψαϊκίνης από το απλό νερό. Πολλά νοσοκομεία διαθέτουν αυτό το προϊόν στο συνταγολόγιο και μπορεί είτε να βρεθεί στα αυτόματα μηχανήματα διανομής στο τμήμα επειγόντων περιστατικών είτε να το προμηθευτείτε από το νοσοκομειακό
φαρμακείο.
Έχει επιχειρηθεί συμπτωματική θεραπεία, αλλά οι ασθενείς ανταποκρίνονται ελάχιστα σε πολλές κοινές αντιεμετικές θεραπείες, όπως η προμεθαζίνη, η μετοκλοπραμίδη και η ονδανσετρόνη, καθώς και σε μη τυπικούς παράγοντες, όπως οι βενζοδιαζεπίνες και η ολανζαπίνη.
Τα αντιδοπαμινεργικά αντιψυχωσικά, όπως η αλοπεριδόλη και η droperidol, έχουν βρεθεί ότι είναι μέτρια επιτυχημένα στον έλεγχο των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της υπεραιμικής φάσης. Μια πρόσφατη αναδρομική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με CHS που έλαβαν θεραπεία με droperidol είχαν λιγότερο από το ήμισυ της διάρκειας παραμονής σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν θεραπεία με συμβατικές θεραπείες. Έχει αποδειχθεί ότι η δέλτα-9-τετραϋδροκανναβινόλη αυξάνει τη σύνθεση, τον κύκλο εργασιών, την εκροή και την πυροδότηση των κυττάρων της ντοπαμίνης, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει τον μηχανισμό της επιτυχίας αυτής της κατηγορίας φαρμάκων. Η τυπική δοσολογία έχει προταθεί να είναι 5 mg ενδοφλέβια ή ενδομυϊκή αλοπεριδόλη και 0,625 mg έως 2,5 mg ενδοφλέβια droperidol. Μια πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια του φαρμάκου περιλαμβάνει την παράταση του QT, η οποία έχει αναφερθεί και στους δύο παράγοντες. Ο κίνδυνος για παράταση του QT εμφανίζεται συνήθως με ενδοφλέβια χορήγηση και με ποσότητες που υπερβαίνουν εκείνη της συνιστώμενης δόσης. Αυτές οι φαρμακολογικές προσεγγίσεις μπορεί να είναι χρήσιμες στη φάση της ανακούφισης των γαστρεντερικών συμπτωμάτων και του πόνου, αλλά δεν προορίζονται να γίνουν μακροχρόνιες θεραπείες, καθώς οι ίδιες προμηνύουν σοβαρές παρενέργειες.
Άλλες θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν αναστολείς της αντλίας πρωτονίων για τη γαστρίτιδα και την αναζωογόνηση με υγρά για τη διόρθωση των ανισορροπιών των υγρών και των ηλεκτρολυτών για την πρόληψη βλάβης των τελικών οργάνων ή αρρυθμιών, αντίστοιχα.
Τέλος, οι περισσότεροι συγγραφείς συνιστούν την αποφυγή οπιοειδών για την ανακούφιση του πόνου, τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν τη ναυτία.
Πρόγνωση
Η πρόγνωση είναι γενικά καλή, εφόσον η διάγνωση γίνεται έγκαιρα και ο ασθενής δεσμεύεται για τη διακοπή των κανναβινοειδών. Η νοσηρότητα που σχετίζεται με αυτή τη νόσο σχετίζεται με τον κακό έλεγχο των συμπτωμάτων λόγω της συνεχιζόμενης χρήσης κανναβινοειδών και των συχνών νοσηλειών.
Όπως πάντα, σας ευχαριστώ για το χρόνο σας.
Καλώ όλους όσους ενδιαφέρονται για το θέμα σε διάλογο.
Εάν έχετε αντιμετωπίσει ένα παρόμοιο φαινόμενο, παρακαλείστε να περιγράψετε την εμπειρία σας.
