Τα ναρκωτικά και η πολιτική για τα ναρκωτικά συζητούνται έντονα από το 2018 σε σχέση με την εξάπλωση του HIV, τον αντίκτυπο των ναρκωτικών στην ανθρώπινη πνευματική ικανότητα, τα κατασταλτικά ποινικά και αστυνομικά συστήματα, το darknet και το διαδίκτυο εν γένει, το χιπ-χοπ και τη νεανική κουλτούρα και, φυσικά, το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό. Και να και μια άλλη οπτική γωνία: φεμινισμός και ναρκωτικά. Φαίνεται ότι αυτές οι έννοιες είναι άσχετες μεταξύ τους, αλλά στην ιστορία τους, στις θεωρητικές και πολιτικές τους προσεγγίσεις, είναι στενά συνυφασμένες.
Το πρώτο κύμα του φεμινισμού
Το κίνημα για τα δικαιώματα των γυναικών στα τέλη του δέκατου ένατου και στις αρχές του εικοστού αιώνα συνδέθηκε πολύ στενά με τη σύγχρονη πολιτική για τα ναρκωτικά και παρενέβη ενεργά στις διαδικασίες νομοθετικής ρύθμισης της παραγωγής και διανομής ναρκωτικών.
Πολλές εξέχουσες ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών (Susan B. Πολλές εξέχουσες ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών (Susan B. Anthony και Frances Willard στις Ηνωμένες Πολιτείες, Lily May Atkinson και Kate Sheppard στη Νέα Ζηλανδία, Emilia Ratu στη Σουηδία) συμμετείχαν επίσης σε κινήματα εγκράτειας που προωθούσαν την αποχή και την απαγόρευση του αλκοόλ, του καπνού και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών.
Το πρώτο κύμα του φεμινισμού
Το κίνημα για τα δικαιώματα των γυναικών στα τέλη του δέκατου ένατου και στις αρχές του εικοστού αιώνα συνδέθηκε πολύ στενά με τη σύγχρονη πολιτική για τα ναρκωτικά και παρενέβη ενεργά στις διαδικασίες νομοθετικής ρύθμισης της παραγωγής και διανομής ναρκωτικών.
Πολλές εξέχουσες ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών (Susan B. Πολλές εξέχουσες ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών (Susan B. Anthony και Frances Willard στις Ηνωμένες Πολιτείες, Lily May Atkinson και Kate Sheppard στη Νέα Ζηλανδία, Emilia Ratu στη Σουηδία) συμμετείχαν επίσης σε κινήματα εγκράτειας που προωθούσαν την αποχή και την απαγόρευση του αλκοόλ, του καπνού και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών.
Οι φεμινίστριες πίστευαν ότι η χρήση αλκοόλ ήταν αιτία σωματικής και συναισθηματικής κακοποίησης από τους άνδρες (συζύγους και πατέρες) προς τις γυναίκες και τα παιδιά.
Άλλα επιχειρήματά τους: οι δαπάνες για ποτά εξαντλούν τον προϋπολογισμό, επηρεάζοντας αρνητικά την οικογενειακή ευημερία. Η κραιπάλη οδηγεί σε κοινωνική αταξία, πολιτιστική και ηθική υποβάθμιση και βλάπτει την υγεία του έθνους και τη φήμη του.
Από την άλλη πλευρά, όπως υποστήριξαν ορισμένες μελέτες, η χρήση αλκοόλ (όπως το όπιο ή ο καπνός) ήταν ένας τομέας νόμιμης γυναικείας συμμετοχής στις δημόσιες υποθέσεις και την πολιτική υπό την πατριαρχία. Ως νοικοκυρά, μητέρα, τροφός και φροντιστής, οι γυναίκες είχαν εξουσία (σχετική και περιορισμένη στην ιδιωτική σφαίρα) και μπορούσαν να εκφράζουν εξειδικευμένες απόψεις σχετικά με την υγεία, τη φροντίδα, την οικογένεια, την εκπαίδευση, την ηθική, τις συγκινήσεις και τα συναισθήματα.
Ο αγώνας για τη νηφαλιότητα, κατανοητός ακριβώς ως μέριμνα για την υγεία και την ευημερία του έθνους, κατέστησε δυνατή τη δημοσιοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης των γυναικών και, συνεπώς, τη νομιμοποίηση της συμμετοχής των γυναικών στην εσωτερική και διεθνή πολιτική.
Στα τέλη του δέκατου ένατου και στις αρχές του εικοστού αιώνα, τα ζητήματα σχετικά με το εμπόριο οπίου και άλλων ουσιών έτυχαν μεγάλης προσοχής στις αποικιακές και αντιαποικιακές στρατηγικές, και οι γυναικείες οργανώσεις συμμετείχαν ενεργά στην εγχώρια και διεθνή πολιτική για τα ναρκωτικά.
Για παράδειγμα, η Women's Christian Temperance Union, που ιδρύθηκε το 1873 στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις αρχές του εικοστού αιώνα είχε ήδη γραφεία σε 52 χώρες σε όλο τον κόσμο. Αγωνίστηκε για την απαγόρευση του καπνού και του αλκοόλ και για τα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών.
Άλλα επιχειρήματά τους: οι δαπάνες για ποτά εξαντλούν τον προϋπολογισμό, επηρεάζοντας αρνητικά την οικογενειακή ευημερία. Η κραιπάλη οδηγεί σε κοινωνική αταξία, πολιτιστική και ηθική υποβάθμιση και βλάπτει την υγεία του έθνους και τη φήμη του.
Από την άλλη πλευρά, όπως υποστήριξαν ορισμένες μελέτες, η χρήση αλκοόλ (όπως το όπιο ή ο καπνός) ήταν ένας τομέας νόμιμης γυναικείας συμμετοχής στις δημόσιες υποθέσεις και την πολιτική υπό την πατριαρχία. Ως νοικοκυρά, μητέρα, τροφός και φροντιστής, οι γυναίκες είχαν εξουσία (σχετική και περιορισμένη στην ιδιωτική σφαίρα) και μπορούσαν να εκφράζουν εξειδικευμένες απόψεις σχετικά με την υγεία, τη φροντίδα, την οικογένεια, την εκπαίδευση, την ηθική, τις συγκινήσεις και τα συναισθήματα.
Ο αγώνας για τη νηφαλιότητα, κατανοητός ακριβώς ως μέριμνα για την υγεία και την ευημερία του έθνους, κατέστησε δυνατή τη δημοσιοποίηση της εμπειρογνωμοσύνης των γυναικών και, συνεπώς, τη νομιμοποίηση της συμμετοχής των γυναικών στην εσωτερική και διεθνή πολιτική.
Στα τέλη του δέκατου ένατου και στις αρχές του εικοστού αιώνα, τα ζητήματα σχετικά με το εμπόριο οπίου και άλλων ουσιών έτυχαν μεγάλης προσοχής στις αποικιακές και αντιαποικιακές στρατηγικές, και οι γυναικείες οργανώσεις συμμετείχαν ενεργά στην εγχώρια και διεθνή πολιτική για τα ναρκωτικά.
Για παράδειγμα, η Women's Christian Temperance Union, που ιδρύθηκε το 1873 στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις αρχές του εικοστού αιώνα είχε ήδη γραφεία σε 52 χώρες σε όλο τον κόσμο. Αγωνίστηκε για την απαγόρευση του καπνού και του αλκοόλ και για τα πολιτικά δικαιώματα των γυναικών.
Επιπλέον, και οι δύο "ειδησεογραφικές ατζέντες" ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες: πίστευαν ότι μόνο με την απόκτηση πλήρων πολιτικών δικαιωμάτων οι γυναίκες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πραγματικά αποτελεσματικά ζητήματα δημόσιας ηθικής και υγείας.
Η Christabel Pankhurst, μία από τις πιο διάσημες σουφραζέτες της Αγγλίας, υποστήριζε περίπου το ίδιο πράγμα όταν έγραφε ότι για να εξαλειφθεί η πορνεία (ένα άλλο ανδρικό αμάρτημα), θα έπρεπε να δοθεί στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου.
Αυτή η ρητορική ήταν διάχυτη και πολιτικά αποτελεσματική. Οι γυναικείες οργανώσεις που ασχολούνταν με τα προβλήματα των ναρκωτικών και άλλα κοινωνικά δεινά αναγνωρίζονταν σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Κατάφεραν να γίνουν σημαντικές πηγές εμπειρογνωμοσύνης στους κοινωνικούς τομείς με τους οποίους ασχολήθηκαν.
Το γυναικείο κίνημα για τη νηφαλιότητα και την εγκράτεια ήταν πολύ ισχυρό.
Για παράδειγμα, στη Νέα Ζηλανδία, την πρώτη χώρα στον κόσμο που χορήγησε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου (το 1893), το τοπικό παράρτημα της WCTU ήταν η πιο επιδραστική και πολυπληθής σουφραζέτα οργάνωση.
Οι σύγχρονες φεμινίστριες ερευνήτριες Annemieke van Drens και Franziska de Haan από την Ολλανδία πιστεύουν ότι οι γυναικείες οργανώσεις που αγωνίζονται κατά των κοινωνικών δεινών επινόησαν και έθεσαν σε χρήση έναν νέο τύπο εξουσίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο - τη λεγόμενη "εξουσία της φροντίδας".
Η Christabel Pankhurst, μία από τις πιο διάσημες σουφραζέτες της Αγγλίας, υποστήριζε περίπου το ίδιο πράγμα όταν έγραφε ότι για να εξαλειφθεί η πορνεία (ένα άλλο ανδρικό αμάρτημα), θα έπρεπε να δοθεί στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου.
Αυτή η ρητορική ήταν διάχυτη και πολιτικά αποτελεσματική. Οι γυναικείες οργανώσεις που ασχολούνταν με τα προβλήματα των ναρκωτικών και άλλα κοινωνικά δεινά αναγνωρίζονταν σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Κατάφεραν να γίνουν σημαντικές πηγές εμπειρογνωμοσύνης στους κοινωνικούς τομείς με τους οποίους ασχολήθηκαν.
Το γυναικείο κίνημα για τη νηφαλιότητα και την εγκράτεια ήταν πολύ ισχυρό.
Για παράδειγμα, στη Νέα Ζηλανδία, την πρώτη χώρα στον κόσμο που χορήγησε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου (το 1893), το τοπικό παράρτημα της WCTU ήταν η πιο επιδραστική και πολυπληθής σουφραζέτα οργάνωση.
Οι σύγχρονες φεμινίστριες ερευνήτριες Annemieke van Drens και Franziska de Haan από την Ολλανδία πιστεύουν ότι οι γυναικείες οργανώσεις που αγωνίζονται κατά των κοινωνικών δεινών επινόησαν και έθεσαν σε χρήση έναν νέο τύπο εξουσίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο - τη λεγόμενη "εξουσία της φροντίδας".
Το δεύτερο κύμα του φεμινισμού
Ορισμένες γυναίκες από το δεύτερο κύμα του φεμινιστικού κινήματος ενδιαφέρθηκαν επίσης για το πρόβλημα των ψυχοδραστικών ουσιών και της χρήσης τους.
Οι δεκαετίες του 1960 και του 1970 στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν η εποχή των βενζοδιαζεπινών. Το Βάλιουμ (διαζεπάμη), ένα ηρεμιστικό φάρμακο που συνταγογραφείται για το άγχος, τους φόβους, τις διαταραχές ύπνου, τις νευρώσεις, τη συναισθηματική ένταση και την ευερεθιστότητα, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές, αλλά αν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκαλεί εθισμό. Ωστόσο, το Βάλιουμ θεωρούνταν σχετικά ασφαλές φάρμακο εκείνη την εποχή και οι γιατροί ήταν πρόθυμοι να το συνταγογραφήσουν στις γυναίκες ασθενείς τους (συχνά νοικοκυρές).
Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, έως και το ένα τρίτο όλων των γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες εκείνη την εποχή είχαν ιστορικό λήψης βενζοδιαζεπινών. Οι φεμινίστριες αποκαλούσαν το Valium ηρεμιστικό για τις γυναίκες. Κατά την άποψή τους, μια τόσο διαδεδομένη χρήση του φαρμάκου σήμαινε ότι οι γυναίκες βρίσκονταν σε δυσάρεστες συνθήκες: περιορισμένες στα σπίτια τους, συναισθηματικά και σωματικά υπερφορτωμένες, κουρασμένες και αγχωμένες.
Δεν είναι περίεργο που πολλές από αυτές υποφέρουν από άγχος, αϋπνία και ευερεθιστότητα. Ο λόγος για την ανθυγιεινή κατάσταση των γυναικών είναι η πατριαρχική οργάνωση της κοινωνίας, η οποία καταπατά και περιορίζει τα δικαιώματά τους, τη δραστηριότητά τους, την ειρήνη τους.
Το Βάλιουμ όμως δεν αλλάζει την κατάσταση - κάνει απλώς την ίδια την καταπίεση αόρατη και μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αρνητικές της συνέπειες. Οι φεμινίστριες είδαν τις βενζοδιαζεπίνες ως ένα είδος μηχανής ψευδούς συνείδησης που λειτουργεί για τη διατήρηση της πατριαρχίας. Ως εκ τούτου, η διανομή του Valium έγινε σημαντικό αντικείμενο φεμινιστικής κριτικής.
Ορισμένες γυναίκες από το δεύτερο κύμα του φεμινιστικού κινήματος ενδιαφέρθηκαν επίσης για το πρόβλημα των ψυχοδραστικών ουσιών και της χρήσης τους.
Οι δεκαετίες του 1960 και του 1970 στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν η εποχή των βενζοδιαζεπινών. Το Βάλιουμ (διαζεπάμη), ένα ηρεμιστικό φάρμακο που συνταγογραφείται για το άγχος, τους φόβους, τις διαταραχές ύπνου, τις νευρώσεις, τη συναισθηματική ένταση και την ευερεθιστότητα, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές, αλλά αν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκαλεί εθισμό. Ωστόσο, το Βάλιουμ θεωρούνταν σχετικά ασφαλές φάρμακο εκείνη την εποχή και οι γιατροί ήταν πρόθυμοι να το συνταγογραφήσουν στις γυναίκες ασθενείς τους (συχνά νοικοκυρές).
Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, έως και το ένα τρίτο όλων των γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες εκείνη την εποχή είχαν ιστορικό λήψης βενζοδιαζεπινών. Οι φεμινίστριες αποκαλούσαν το Valium ηρεμιστικό για τις γυναίκες. Κατά την άποψή τους, μια τόσο διαδεδομένη χρήση του φαρμάκου σήμαινε ότι οι γυναίκες βρίσκονταν σε δυσάρεστες συνθήκες: περιορισμένες στα σπίτια τους, συναισθηματικά και σωματικά υπερφορτωμένες, κουρασμένες και αγχωμένες.
Δεν είναι περίεργο που πολλές από αυτές υποφέρουν από άγχος, αϋπνία και ευερεθιστότητα. Ο λόγος για την ανθυγιεινή κατάσταση των γυναικών είναι η πατριαρχική οργάνωση της κοινωνίας, η οποία καταπατά και περιορίζει τα δικαιώματά τους, τη δραστηριότητά τους, την ειρήνη τους.
Το Βάλιουμ όμως δεν αλλάζει την κατάσταση - κάνει απλώς την ίδια την καταπίεση αόρατη και μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αρνητικές της συνέπειες. Οι φεμινίστριες είδαν τις βενζοδιαζεπίνες ως ένα είδος μηχανής ψευδούς συνείδησης που λειτουργεί για τη διατήρηση της πατριαρχίας. Ως εκ τούτου, η διανομή του Valium έγινε σημαντικό αντικείμενο φεμινιστικής κριτικής.
Αντίθετα, ορισμένες φεμινίστριες έβλεπαν τις παράνομες ουσίες ως δυνητικούς συμμάχους στον αγώνα κατά του πατριαρχικού ελέγχου και της πολιτισμικής ηγεμονίας των ανδρικών αξιών. Η Andrea Dworkin, μία από τις πιο διάσημες και ριζοσπαστικές εκπροσώπους του φεμινισμού του δεύτερου κύματος, έγραψε στο πρώτο της βιβλίο Woman Hating (1974) ότι μέσω της χρήσης ουσιών, της ριζοσπαστικής πολιτικής δράσης και της ανοιχτής σεξουαλικότητας (η Dworkin δεν έκρυβε τον λεσβιασμό της), θα μπορούσε κανείς να απαλλαγεί από τις πατριαρχικές και αστικές στάσεις συνείδησης.
Οι γυναίκες θα πρέπει να παρομοιάζονται με τις μεσαιωνικές μάγισσες που όχι μόνο έλεγχαν την παραγωγή και την κατανάλωση ναρκωτικών (αναλγητικά, παραισθησιογόνα, οργανικές αμφεταμίνες), αλλά και τα χρησιμοποιούσαν για να οργανώνουν όργια και να γίνονται ζώα.
Εξάλλου, ο έλεγχος των ουσιών είναι και έλεγχος της σωματικότητας, της συνείδησης και της σεξουαλικότητας. Στην ουτοπική κοινωνία του Dworkin, ωστόσο, ο έλεγχος (από την άποψη της καταπιεστικής πατριαρχικής εξουσίας) καταργείται εντελώς: οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να κάνουν σεξ με ζώα, οι ηλικιωμένοι με παιδιά, όλοι γίνονται ανδρόγυνα και παίρνουν όποιες ψυχοδραστικές ουσίες θέλουν.
Ωστόσο, η Dworkin αργότερα αναθεώρησε τη στάση της απέναντι στον έλεγχο και την απαγόρευση και άρχισε η ίδια να ηγείται μιας φεμινιστικής εκστρατείας κατά της πορνογραφίας και του εμπορικού σεξ, και το θέμα των ναρκωτικών δεν αγγιζόταν πια.
Αλλά αναπτύχθηκε περαιτέρω από τους αντιπάλους της.
Οι γυναίκες θα πρέπει να παρομοιάζονται με τις μεσαιωνικές μάγισσες που όχι μόνο έλεγχαν την παραγωγή και την κατανάλωση ναρκωτικών (αναλγητικά, παραισθησιογόνα, οργανικές αμφεταμίνες), αλλά και τα χρησιμοποιούσαν για να οργανώνουν όργια και να γίνονται ζώα.
Εξάλλου, ο έλεγχος των ουσιών είναι και έλεγχος της σωματικότητας, της συνείδησης και της σεξουαλικότητας. Στην ουτοπική κοινωνία του Dworkin, ωστόσο, ο έλεγχος (από την άποψη της καταπιεστικής πατριαρχικής εξουσίας) καταργείται εντελώς: οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να κάνουν σεξ με ζώα, οι ηλικιωμένοι με παιδιά, όλοι γίνονται ανδρόγυνα και παίρνουν όποιες ψυχοδραστικές ουσίες θέλουν.
Ωστόσο, η Dworkin αργότερα αναθεώρησε τη στάση της απέναντι στον έλεγχο και την απαγόρευση και άρχισε η ίδια να ηγείται μιας φεμινιστικής εκστρατείας κατά της πορνογραφίας και του εμπορικού σεξ, και το θέμα των ναρκωτικών δεν αγγιζόταν πια.
Αλλά αναπτύχθηκε περαιτέρω από τους αντιπάλους της.
Για παράδειγμα, η Annie Sprinkle είναι μια σεξοθετική φεμινίστρια που έχει υπάρξει στρίπερ, εργαζόμενη στο σεξ, πορνογραφική ηθοποιός, εκδότρια πορνογραφικού περιοδικού, συγγραφέας, σκηνοθέτης και πολλά άλλα. Το 1999 προσκλήθηκε να μιλήσει σε ένα συνέδριο για τη χημεία της τέχνης, τα παραισθησιογόνα και τη δημιουργικότητα. Προετοιμαζόμενη για την ομιλία της, η Sprinkle έγραψε ένα δοκίμιο για το πώς η χρήση διαφόρων ψυχοδραστικών ουσιών (LSD, μανιτάρια ψιλοκυβίνης, μεσκαλίνη, MDMA, κεταμίνη, αγιαχουάσκα κ.λπ.) είχε μεταμορφώσει τη σεξουαλικότητά της.
Πίστευε ότι τα ναρκωτικά κατά τη διάρκεια του σεξ χρησιμοποιούνταν όχι τόσο ως αφροδισιακά αλλά ως εργαλεία για να διευρύνει κανείς τα όρια της δικής του συνείδησης και αισθησιασμού και να αποκτήσει νέες εμπειρίες και γνώσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα, τη σωματικότητα και τις αλληλεπιδράσεις με τους συντρόφους/συντρόφους του.
Ο Sprinkle συμφωνεί ότι οι βιοχημικές επιδράσεις του σεξ μοιάζουν πολύ με τις επιδράσεις της λήψης ψυχοδραστικών ουσιών. Έτσι, το ίδιο το σεξ είναι ένα είδος ναρκωτικού και τα ναρκωτικά επηρεάζουν τη σεξουαλικότητα και τη σωματικότητα.
Το τρίτο κύμα του φεμινισμού
Το έργο των φεμινιστριών του τρίτου κύματος αναλύει εκτενώς και παραγωγικά τις παράνομες ουσίες. Η Βρετανίδα κυβερνοφεμινίστρια Sadie Plante έχει γράψει ένα βιβλίο για τα ναρκωτικά ως μυστική ηδονή, μια φαντασίωση του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Εκτοπίζει συνεχώς τα ναρκωτικά, μόνο και μόνο για να επανεμφανιστούν στη συνέχεια στο επίκεντρο του πολιτιστικού και πολιτικού λόγου. Η Αμερικανίδα μελετήτρια Avital Ronell έχει αναπτύξει την έννοια της ανάλυσης των λογοτεχνικών κειμένων ως προς τα ναρκωτικά.
Πίστευε ότι τα ναρκωτικά κατά τη διάρκεια του σεξ χρησιμοποιούνταν όχι τόσο ως αφροδισιακά αλλά ως εργαλεία για να διευρύνει κανείς τα όρια της δικής του συνείδησης και αισθησιασμού και να αποκτήσει νέες εμπειρίες και γνώσεις σχετικά με τη σεξουαλικότητα, τη σωματικότητα και τις αλληλεπιδράσεις με τους συντρόφους/συντρόφους του.
Ο Sprinkle συμφωνεί ότι οι βιοχημικές επιδράσεις του σεξ μοιάζουν πολύ με τις επιδράσεις της λήψης ψυχοδραστικών ουσιών. Έτσι, το ίδιο το σεξ είναι ένα είδος ναρκωτικού και τα ναρκωτικά επηρεάζουν τη σεξουαλικότητα και τη σωματικότητα.
Το τρίτο κύμα του φεμινισμού
Το έργο των φεμινιστριών του τρίτου κύματος αναλύει εκτενώς και παραγωγικά τις παράνομες ουσίες. Η Βρετανίδα κυβερνοφεμινίστρια Sadie Plante έχει γράψει ένα βιβλίο για τα ναρκωτικά ως μυστική ηδονή, μια φαντασίωση του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Εκτοπίζει συνεχώς τα ναρκωτικά, μόνο και μόνο για να επανεμφανιστούν στη συνέχεια στο επίκεντρο του πολιτιστικού και πολιτικού λόγου. Η Αμερικανίδα μελετήτρια Avital Ronell έχει αναπτύξει την έννοια της ανάλυσης των λογοτεχνικών κειμένων ως προς τα ναρκωτικά.
Εισήγαγε επίσης την έννοια του "being-on-drugs": η ουσία της είναι ότι δεν υπάρχει "νηφαλιότητα" ως τέτοια και ότι το να υπάρχεις σημαίνει κατ' αρχήν να επηρεάζεσαι από διάφορα ναρκωτικά: ουσίες, ιδεολογίες, εμπορεύματα, διαφημιστικές εικόνες, επικοινωνία, τεχνολογία, κοινωνικότητα.
Ανάμεσα στις πολλές queer και φεμινιστικές μελέτες για τα ναρκωτικά και τις πολιτικές για τα ναρκωτικά, ίσως η πιο διάσημη είναι το Testo Junkie: Sex, drugs and biopolitics του θεωρητικού των τρανσέξουαλ Paul Preciado. Κατά την άποψή του, ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία η πολιτική και η εξουσία διαπλέκονται και ενσωματώνονται σε χημικούς τύπους, ορμόνες, βιοτεχνολογία και πορνογραφικές εικόνες.
Εικονικό σεξ, πλαστική χειρουργική, γενετική μηχανική, αναπαραγωγικές τεχνολογίες, επαναπροσδιορισμός φύλου, βιοτροποποίηση, ανθρωπογενής μετασχηματισμός του κλίματος του πλανήτη...Ζούμε σε έναν κυβερνοοργανικό, μεταλλαγμένο κόσμο όπου τα πάντα κατασκευάζονται και παράγονται με τη βοήθεια συμβολικών και υλικών αντικειμένων.
Το ίδιο το σώμα, το φύλο και η σεξουαλικότητα δεν γίνονται απλώς αντικείμενα κοινωνικοϋλικών κατασκευών, αλλά πεδία τακτικών, στρατηγικών και συγκρούσεων που χαράζουν γραμμές χειραφέτησης και γραμμές νέου ελέγχου. Κατά συνέπεια, το κύριο πολιτικό ερώτημα είναι ποιος έχει την εξουσία να ελέγχει και να διαχειρίζεται τις ροές των ουσιών.
Ανάμεσα στις πολλές queer και φεμινιστικές μελέτες για τα ναρκωτικά και τις πολιτικές για τα ναρκωτικά, ίσως η πιο διάσημη είναι το Testo Junkie: Sex, drugs and biopolitics του θεωρητικού των τρανσέξουαλ Paul Preciado. Κατά την άποψή του, ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία η πολιτική και η εξουσία διαπλέκονται και ενσωματώνονται σε χημικούς τύπους, ορμόνες, βιοτεχνολογία και πορνογραφικές εικόνες.
Εικονικό σεξ, πλαστική χειρουργική, γενετική μηχανική, αναπαραγωγικές τεχνολογίες, επαναπροσδιορισμός φύλου, βιοτροποποίηση, ανθρωπογενής μετασχηματισμός του κλίματος του πλανήτη...Ζούμε σε έναν κυβερνοοργανικό, μεταλλαγμένο κόσμο όπου τα πάντα κατασκευάζονται και παράγονται με τη βοήθεια συμβολικών και υλικών αντικειμένων.
Το ίδιο το σώμα, το φύλο και η σεξουαλικότητα δεν γίνονται απλώς αντικείμενα κοινωνικοϋλικών κατασκευών, αλλά πεδία τακτικών, στρατηγικών και συγκρούσεων που χαράζουν γραμμές χειραφέτησης και γραμμές νέου ελέγχου. Κατά συνέπεια, το κύριο πολιτικό ερώτημα είναι ποιος έχει την εξουσία να ελέγχει και να διαχειρίζεται τις ροές των ουσιών.
"Το αλκοόλ, ο καπνός, το χασίς, η κοκαΐνη ή η μορφίνη, όπως ακριβώς τα οιστρογόνα και τα ανδρογόνα, δεν είναι ούτε συνθετικές σήραγγες για τη διαφυγή από την πραγματικότητα, ούτε απλοί σύνδεσμοι μεταξύ του σημείου Α και του σημείου Β. Αντίθετα, είναι τεχνολογίες υποκειμενοποίησης, μικροτεχνολογίες της συνείδησης, χημικές προθέσεις από τις οποίες θα παραχθούν νέες μέθοδοι καθορισμού των ορίων της ανθρώπινης αναγνωρισιμότητας. Η σύγχρονη υποκειμενικότητα είναι η διαχείριση της δικής μας μέθης σε ένα χημικά επιβλαβές περιβάλλον"
- Paul Preciado. Testo Junkie: Sex drugs and biopolitics, The Feminist Press at CUNY, 2013
Ο Preciado έγραψε το βιβλίο του ως μια εν μέρει πρακτική σωματική απάντηση στο ερώτημα που διατυπώθηκε παραπάνω. Ενώ δούλευε πάνω στο κείμενο, άρχισε να χρησιμοποιεί τεστοστερόνη που αγόρασε στη μαύρη αγορά, τα αποτελέσματα της οποίας συγκρίνει με τις αισθήσεις μετά την κοκαΐνη και την αμφεταμίνη. Η ορμόνη αλλάζει όχι μόνο τη σωματικότητα και τη σεξουαλικότητα του συγγραφέα, αλλά και την κοινωνικο-φυλετική του ιδιότητα, μετατρέποντάς τον σε αποστάτη του επίσημου δυαδικού συστήματος των έμφυλων ταυτοτήτων.
Κατά τη διάρκεια της μετάβασης και της συγγραφής του βιβλίου, ο Preciado βρισκόταν τρόπον τινά ανάμεσα και έξω από τις κατηγορίες του θηλυκού και του αρσενικού. Είναι επίσης σημαντικό ότι αυτή η διαδικασία δεν καταγράφηκε επίσημα με κανέναν τρόπο.
Με αυτή τη χειρονομία, η Preciado επιχειρεί να δείξει το διπλό καθεστώς των ψυχοδραστικών ουσιών σε μια φαρμακοπορνογραφική κοινωνία. Από τη μία πλευρά, λειτουργούν ως μηχανισμός βιοπολιτικού ελέγχου: οι κοινωνικοί θεσμοί μπορούν να απαγορεύσουν ή να εξαναγκάσουν το άτομο να καταναλώνει ψυχοδραστικές ουσίες (ορμόνες και ναρκωτικά, μεταξύ των οποίων δεν είναι πάντα δυνατό να τραβήξει κανείς μια γραμμή), ανάλογα με το τι είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της κανονικοποίησης. Από την άλλη πλευρά, ο αγώνας για την εξουσία αποδεικνύεται επίσης αγώνας για τον έλεγχο της πρόσβασης σε διάφορες ουσίες.
Το κράτος και ο καπιταλισμός προσπαθούν να εδραιώσουν το μονοπώλιο τους σε αυτόν τον τομέα, ενώ οι βιοεξουσιαστές, οι τρανσέξουαλ, οι χρήστες ναρκωτικών και άλλοι επαναστάτες του φαρμακοπορνογραφικού κόσμου τροποποιούν το σώμα, τη σεξουαλικότητα, το φύλο, τη συνείδηση τους με διάφορες ουσίες και τεχνικές.
Προσπαθούν να ξεφύγουν από τον έλεγχο της κυρίαρχης τάξης, αξιοποιώντας και επανοικειοποιούμενοι τα εργαλεία της.
Ο σύγχρονος φεμινισμός και η queer θεωρία αναλύουν τα ναρκωτικά καταστασιακά, εξετάζοντας τις επιδράσεις τους όχι από μόνες τους, αλλά σε συγκεκριμένα πλαίσια.
Οι ψυχοδραστικές ουσίες μπορεί να είναι εργαλεία για τη διερεύνηση της συνείδησης και της σεξουαλικότητας, ένας τρόπος να μετασχηματίσει κανείς τη σωματικότητα και την ταυτότητατου φύλου του , αλλά μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως μηχανισμοί ελέγχου.
Εν κατακλείδι, όπως πάντα: είναι περίπλοκο - και δεν υπάρχουν απλές λύσεις στη φεμινιστική ανάλυση των ναρκωτικών.
Αλλά αν σας προσφέρουν δύο χάπια για να διαλέξετε, πάρτε το queer-φεμινιστικό.
Το κράτος και ο καπιταλισμός προσπαθούν να εδραιώσουν το μονοπώλιο τους σε αυτόν τον τομέα, ενώ οι βιοεξουσιαστές, οι τρανσέξουαλ, οι χρήστες ναρκωτικών και άλλοι επαναστάτες του φαρμακοπορνογραφικού κόσμου τροποποιούν το σώμα, τη σεξουαλικότητα, το φύλο, τη συνείδηση τους με διάφορες ουσίες και τεχνικές.
Προσπαθούν να ξεφύγουν από τον έλεγχο της κυρίαρχης τάξης, αξιοποιώντας και επανοικειοποιούμενοι τα εργαλεία της.
Ο σύγχρονος φεμινισμός και η queer θεωρία αναλύουν τα ναρκωτικά καταστασιακά, εξετάζοντας τις επιδράσεις τους όχι από μόνες τους, αλλά σε συγκεκριμένα πλαίσια.
Οι ψυχοδραστικές ουσίες μπορεί να είναι εργαλεία για τη διερεύνηση της συνείδησης και της σεξουαλικότητας, ένας τρόπος να μετασχηματίσει κανείς τη σωματικότητα και την ταυτότητατου φύλου του , αλλά μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως μηχανισμοί ελέγχου.
Εν κατακλείδι, όπως πάντα: είναι περίπλοκο - και δεν υπάρχουν απλές λύσεις στη φεμινιστική ανάλυση των ναρκωτικών.
Αλλά αν σας προσφέρουν δύο χάπια για να διαλέξετε, πάρτε το queer-φεμινιστικό.