Wat is Khat?
Khat, ook bekend als qat (Amhaars: ጫት ch'at; Oromo: Jimaa, Somalisch: qaad, khaad, khat of chat, Arabisch: القات al-qāt), is een inheemse bloeiende plant die voorkomt in oostelijk en zuidelijk Afrika. Khat bereikt hoogtes van 10 tot 20 meter en de schrale bladeren lijken op verdorde basilicum. Khatbladeren bevatten psychoactieve ingrediënten die bekend staan als cathinon, dat structureel en chemisch vergelijkbaar is met d-amfetamine, en cathine, een mildere vorm van cathinon. Verse bladeren bevatten beide ingrediënten; bladeren die langer dan 48 uur ongekoeld blijven bevatten alleen cathine, wat de voorkeur van gebruikers voor verse bladeren verklaart.
De cathinonalkaloïde is een stimulerend middel dat gezelligheid, opwinding, verminderde eetlust en milde euforie opwekt. Khat kauwen heeft een lange historische traditie in de regio's waar het van nature groeit, vooral onder mannen, en is vergelijkbaar (hoewel enigszins anders) met het gebruik van cocabladeren in het Andesgebergte in Zuid-Amerika of betelnootpreparaten in Zuid-Azië. Het wordt vaak sociaal gekauwd in lounges, waar het gesprekken bevordert tussen groepen mannen, vaak tijdens het roken van een waterpijp.
Verse Khatbladeren zijn karmozijnroodbruin en glanzend, maar worden geelgroen en leerachtig als ze ouder worden. Ze verspreiden ook een sterke geur. Het meest favoriete deel van de bladeren zijn de jonge scheuten in de buurt van de top van de plant. De bladeren en stengels in het midden en aan de onderkant worden echter ook gebruikt.
Verse Khatbladeren zijn karmozijnroodbruin en glanzend, maar worden geelgroen en leerachtig als ze ouder worden. Ze verspreiden ook een sterke geur. Het meest favoriete deel van de bladeren zijn de jonge scheuten in de buurt van de top van de plant. De bladeren en stengels in het midden en aan de onderkant worden echter ook gebruikt.
De legale status van khat varieert van plaats tot plaats. In sommige regio's wordt het als botanische soort relatief onopgemerkt en dus niet specifiek gereguleerd, maar het recreatieve gebruik kan nog steeds als illegaal worden beschouwd onder meer algemene wetten. In veel gebieden wordt khat echter streng gecontroleerd en kan het bezit, de distributie of het gebruik ervan illegaal zijn. In landen als Australië, Canada, de Europese Unie, India, Jordanië, Nieuw-Zeeland, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en het Verenigd Koninkrijk (VK) is khat bijvoorbeeld geclassificeerd als een gereguleerde stof. In de Verenigde Staten (VS) en Turkije is de plant Catha edulis niet expliciet verboden, maar de consumptie en distributie van geoogste bladeren voor recreatieve doeleinden zijn illegaal. Aan de andere kant zijn in regio's waar khat een culturele betekenis heeft, zoals Djibouti, Ethiopië, Kenia, Somalië, Soedan, Oeganda en Jemen, de productie, verkoop en consumptie van khat volledig legaal of niet wettelijk geregeld. In Israël, waar Jemenitische joden wonen, is alleen de consumptie van de bladeren van de plant in hun natuurlijke staat toegestaan.
Andere namen waaronder Khat bekend staat zijn: Qat, Kat, Chat, Kus-es-Salahin, Mirra, Tohai, Tschat, Catha, Quat, Abessijnse Thee, Afrikaanse Thee en Afrikaanse Salade.
Andere namen waaronder Khat bekend staat zijn: Qat, Kat, Chat, Kus-es-Salahin, Mirra, Tohai, Tschat, Catha, Quat, Abessijnse Thee, Afrikaanse Thee en Afrikaanse Salade.
Khat Chemie
De stimulerende eigenschappen van de plant werden aanvankelijk toegeschreven aan "katin" of cathine, een stof van het type fenethylamine die uit de plant werd geïsoleerd. Deze toeschrijving werd echter in twijfel getrokken toen rapporten aangaven dat extracten van verse bladeren een andere verbinding bevatten met meer merkbare gedragseffecten dan cathine. In 1975 isoleerden onderzoekers de verwante alkaloïde cathinon en de absolute samenstelling, (S)-2-amino-1-fenylpropan-1-on, werd in 1978 vastgesteld. Cathinon is niet erg stabiel en breekt na verloop van tijd af, waarbij het verandert in cathine en norephedrine. Deze chemicaliën maken deel uit van de PPA-familie (fenylpropanolamine), een subset van fenethylamines die verwant zijn aan amfetaminen en de catecholaminen epinefrine en noradrenaline. In feite delen cathinon en cathine een zeer vergelijkbare moleculaire structuur met amfetamine. Het is belangrijk op te merken dat khat niet verward moet worden met methcathinone (ook bekend als cat), een Schedule I stof die een vergelijkbare chemische structuur heeft als het cathinone actieve bestanddeel in de khat plant.
Wanneer khatbladeren uitdrogen, valt het krachtigere cathinon binnen 48 uur uiteen en blijft het mildere cathine achter. Om de potentie van cathinon te behouden, verpakken de plukkers de verse bladeren en stengels in plastic zakken of wikkelen ze ze in bananenbladeren om het vocht vast te houden. Het is ook gebruikelijk dat ze de plant regelmatig met water besprenkelen of koeling gebruiken tijdens het transport.
Bij het kauwen op khatbladeren komen zowel cathine als cathinon vrij en worden geabsorbeerd door de slijmvliezen van de mond en het maagslijmvlies. Onderzoek bij proefdieren heeft aangetoond dat cathine en cathinon de heropname van epinefrine en noradrenaline beïnvloeden, waardoor het lichaam deze neurotransmitters langzamer recycleert, wat leidt tot wakkerheid en slapeloosheid die geassocieerd worden met khatgebruik.
Cathinon heeft een hoge affiniteit voor serotoninereceptoren, wat suggereert dat het verantwoordelijk is voor de euforische gevoelens die gepaard gaan met het kauwen op khat. Bij muizen induceert cathinon nerveus ijsberen en repetitief krabgedrag dat lijkt op dat van amfetaminen. De effecten van cathinon bereiken hun piek binnen 15 tot 30 minuten, waarbij bijna 98% van de stof door de lever wordt gemetaboliseerd tot norefedrine.
De mechanismen van cathine daarentegen worden niet zo goed begrepen, maar er wordt aangenomen dat het inwerkt op adrenerge receptoren, waardoor epinefrine en norefinefrine vrijkomen. Bij mensen heeft cathine een halfwaardetijd van ongeveer drie uur. Het medicijn bromocriptine kan worden gebruikt om het hunkeren naar en de ontwenningsverschijnselen binnen 24 uur te verminderen.
Bij het kauwen op khatbladeren komen zowel cathine als cathinon vrij en worden geabsorbeerd door de slijmvliezen van de mond en het maagslijmvlies. Onderzoek bij proefdieren heeft aangetoond dat cathine en cathinon de heropname van epinefrine en noradrenaline beïnvloeden, waardoor het lichaam deze neurotransmitters langzamer recycleert, wat leidt tot wakkerheid en slapeloosheid die geassocieerd worden met khatgebruik.
Cathinon heeft een hoge affiniteit voor serotoninereceptoren, wat suggereert dat het verantwoordelijk is voor de euforische gevoelens die gepaard gaan met het kauwen op khat. Bij muizen induceert cathinon nerveus ijsberen en repetitief krabgedrag dat lijkt op dat van amfetaminen. De effecten van cathinon bereiken hun piek binnen 15 tot 30 minuten, waarbij bijna 98% van de stof door de lever wordt gemetaboliseerd tot norefedrine.
De mechanismen van cathine daarentegen worden niet zo goed begrepen, maar er wordt aangenomen dat het inwerkt op adrenerge receptoren, waardoor epinefrine en norefinefrine vrijkomen. Bij mensen heeft cathine een halfwaardetijd van ongeveer drie uur. Het medicijn bromocriptine kan worden gebruikt om het hunkeren naar en de ontwenningsverschijnselen binnen 24 uur te verminderen.
Khatbladeren kauwen na-effecten
Het effect dat wordt ervaren door iemand die khat kauwt, kan worden gecategoriseerd in wenselijke effecten (die optreden binnen het eerste uur) en ongewenste effecten (die optreden tegen het einde van de wenselijke fase en enkele uren aanhouden).
Khatkauwers melden vaak gevoelens van vreugde, verhoogde energie, opwinding, euforie, verhoogde alertheid, verbeterd gevoel van eigenwaarde, verbeterde concentratie, verhoogd libido, verhoogde creativiteit, betere communicatieve vaardigheden, verbeterd vermogen om ideeën te associëren en een subjectieve verbetering van de werkprestaties. Er zijn echter ook negatieve ervaringen verbonden aan het kauwen van khat, zoals overmatige spraakzaamheid, hyperactiviteit, slaapproblemen, prikkelbaarheid, angst, vijandigheid, psychotische periodes, hysterie en depressie. Langdurig gebruik van khat kan leiden tot cardiale, neurologische, psychologische en gastro-intestinale problemen. De consumptie van khat leidt bij mensen tot een verhoging van de hartslag en bloeddruk door de indirecte sympathomimetische activiteit van cathinon, die ongeveer 3-4 uur na gebruik aanhoudt.
De aanwezigheid van tannines in khatbladeren veroorzaakt een adstringerende werking en kan leiden tot oesofagitis, gastritis en orale mucosale keratose. Onderzoeken hebben aangetoond dat ongeveer 50% van de khatkauwers keratose van het mondslijmvlies ontwikkelt, wat kan leiden tot mondkanker. Daarnaast werkt cathinon na het consumeren van khat als een eetlustremmer door de hypothalamus te beïnvloeden, wat leidt tot een vertraagde maaglediging.
Khatkauwers melden vaak gevoelens van vreugde, verhoogde energie, opwinding, euforie, verhoogde alertheid, verbeterd gevoel van eigenwaarde, verbeterde concentratie, verhoogd libido, verhoogde creativiteit, betere communicatieve vaardigheden, verbeterd vermogen om ideeën te associëren en een subjectieve verbetering van de werkprestaties. Er zijn echter ook negatieve ervaringen verbonden aan het kauwen van khat, zoals overmatige spraakzaamheid, hyperactiviteit, slaapproblemen, prikkelbaarheid, angst, vijandigheid, psychotische periodes, hysterie en depressie. Langdurig gebruik van khat kan leiden tot cardiale, neurologische, psychologische en gastro-intestinale problemen. De consumptie van khat leidt bij mensen tot een verhoging van de hartslag en bloeddruk door de indirecte sympathomimetische activiteit van cathinon, die ongeveer 3-4 uur na gebruik aanhoudt.
De aanwezigheid van tannines in khatbladeren veroorzaakt een adstringerende werking en kan leiden tot oesofagitis, gastritis en orale mucosale keratose. Onderzoeken hebben aangetoond dat ongeveer 50% van de khatkauwers keratose van het mondslijmvlies ontwikkelt, wat kan leiden tot mondkanker. Daarnaast werkt cathinon na het consumeren van khat als een eetlustremmer door de hypothalamus te beïnvloeden, wat leidt tot een vertraagde maaglediging.
Langdurige gebruikers van khat zijn vatbaar voor het ontwikkelen van complicaties, waaronder acute en chronische leveraandoeningen. Chronisch gebruik van khat kan leiden tot hepatitis, fibrose en cirrose. Khatgebruik heeft ook invloed op de reproductieve gezondheid van mensen, wat leidt tot een lager aantal zaadcellen en een lagere beweeglijkheid bij verslaafden. Bovendien heeft khat teratogene effecten op zwangere vrouwen. In hoge doses kan khat een manische ziekte veroorzaken die gekenmerkt wordt door grandioze wanen of een schizofrene psychose met achtervolgingswanen. Gelukkig verdwijnen deze symptomen in de meeste gevallen wanneer gestopt wordt met khat en antipsychotische medicijnen worden toegediend. Er is echter een kans dat psychotische episoden weer de kop opsteken als het khatgebruik hervat wordt. De lichamelijke effecten van khatgebruik op korte en lange termijn zijn grondig gedocumenteerd op basis van de betrokken fysiologische systemen en worden samengevat in de bijgevoegde afbeelding.
Conclusie
Concluderend kan gesteld worden dat khat, een inheemse bloeiende plant die voorkomt in oostelijk en zuidelijk Afrika, psychoactieve stoffen cathinon en cathine bevat, wat leidt tot verschillende gewenste en ongewenste effecten bij het kauwen. Hoewel gebruikers gevoelens van geluk, energie en verbeterde communicatie kunnen ervaren, zijn er ook mogelijke negatieve gevolgen, zoals slapeloosheid, angst en gezondheidscomplicaties. Omdat de legale status van khat wereldwijd verschilt, is bewustzijn van de risico's en effecten van khat essentieel voor verantwoord gebruik.
