Dextromethorfan (DXM) & benzodiazepine kalmerende middelen
Dextromethorfan (DXM) is een veelgebruikt ingrediënt in vrij verkrijgbare hoestonderdrukkende middelen. Bij het werkingsmechanisme zijn verschillende routes en receptoren in de hersenen betrokken, wat bijdraagt aan zowel de therapeutische als de psychoactieve effecten.
DXM en zijn actieve metaboliet, dextrorfan, werken als niet-competitieve antagonisten van de N-methyl-D-aspartaat (NMDA) receptoren. Deze receptoren spelen een sleutelrol in synaptische plasticiteit en geheugenfunctie. Door NMDA-receptoren te blokkeren verstoort DXM de normale neurotransmissie, wat bij hoge doses kan leiden tot dissociatieve effecten.
DXM bindt aan sigma-1 receptoren, die betrokken zijn bij het moduleren van de afgifte van neurotransmitters en celsignalering. Activering van deze receptoren kan de stemming, cognitie en neuroprotectie beïnvloeden.
DXM remt de heropname van serotonine, waardoor het serotonineniveau in de synaptische spleet toeneemt. Deze werking is vergelijkbaar met die van sommige antidepressiva en kan bijdragen aan de stemmingsverbeterende effecten van DXM. Dit verhoogt echter ook het risico op het serotoninesyndroom in combinatie met andere serotonerge middelen. DXM kan ook andere neurotransmittersystemen beïnvloeden, waaronder noradrenaline en dopamine. Deze interacties kunnen bijdragen aan het complexe psychoactieve profiel.
Benzodiazepinen zijn een klasse van psychoactieve drugs die vooral bekend staan om hun kalmerende effecten. Ze worden vaak voorgeschreven bij aandoeningen zoals angst, slapeloosheid, toevallen en spierkrampen. Hier wordt in detail uitgelegd hoe benzodiazepinen werken en wat voorbeelden van veelgebruikte benzodiazepinen zijn.
Benzodiazepinen versterken de werking van gamma-aminoboterzuur (GABA), de belangrijkste remmende neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel. Ze binden zich aan een specifieke plaats op de GABA-A receptor, die verschilt van de plaats waar GABA zelf bindt. Deze binding verhoogt de affiniteit van de receptor voor GABA, wat leidt tot een hogere openingsfrequentie van het chloridekanaal.
De instroom van chloride-ionen in neuronen hyperpolariseert het celmembraan, waardoor het beter bestand is tegen excitatie. Deze hyperpolarisatie vermindert de neuronale activiteit, waardoor de kalmerende, anxiolytische, anti-epileptische en spierontspannende effecten ontstaan die kenmerkend zijn voor benzodiazepinen.
Voorbeelden van benzodiazepinen:
- Diazepam (Valium): Wordt gebruikt bij angst, spierkrampen en aanvalsstoornissen. Het heeft een lange halfwaardetijd, waardoor het geschikt is voor langdurige effecten.
- Lorazepam (Ativan): Wordt vaak voorgeschreven bij angst en slapeloosheid. Het heeft een kortere halfwaardetijd dan diazepam en wordt ook gebruikt voor de behandeling van acute aanvallen.
- Alprazolam (Xanax): Wordt vaak gebruikt bij angst- en paniekstoornissen. Het heeft een relatief korte halfwaardetijd en een snelle werking, waardoor het effectief is bij acute angstaanvallen.
- Clonazepam (Klonopin): Wordt gebruikt bij aanvalsstoornissen en paniekstoornissen. Het heeft een lange halfwaardetijd, waardoor de symptomen langdurig worden verlicht.
- Temazepam (Restoril): Voorgeschreven voor kortdurende behandeling van slapeloosheid. Het heeft een halfwaardetijd, waardoor het effectief is om de slaap te behouden.
- Midazolam (Versed): Vooral gebruikt als preoperatief kalmeringsmiddel en voor procedurele sedatie vanwege het snelle begin en de korte werkingsduur.
Het combineren van DXM en benzodiazepine kalmerende middelen kan aanzienlijke en potentieel gevaarlijke effecten hebben vanwege hun overlappende effecten op het centrale zenuwstelsel.
- Verhoogde sedatie en slaperigheid: Zowel DXM als benzodiazepinen kunnen sedatie veroorzaken. Wanneer ze samen worden ingenomen, kunnen deze effecten aanzienlijk worden versterkt, wat leidt tot uitgesproken slaperigheid, duizeligheid en lethargie. Dit kan de cognitieve en motorische functies aantasten, waardoor het risico op ongelukken en verwondingen toeneemt.
- Ademhalingsdepressie: Een van de ernstigste risico's van het combineren van deze drugs is ademhalingsdepressie. Benzodiazepinen onderdrukken de ademhalingscentra in de hersenen en hoge doses DXM kunnen dit effect versterken. Dit kan leiden tot een oppervlakkige of vertraagde ademhaling, wat levensbedreigend kan zijn, vooral bij een overdosis.
- Cognitieve en motorische stoornissen: De combinatie kan het denken, het beoordelingsvermogen en de motorische coördinatie aantasten. Dit kan het risico op vallen en trauma's verhogen.
- Verhoogd risico op overdosis: De kalmerende eigenschappen van benzodiazepinen in combinatie met de dissociatieve effecten van hoge doses DXM kunnen de tekenen van een overdosis maskeren, waardoor het waarschijnlijker is dat iemand te grote hoeveelheden van beide stoffen inneemt. Symptomen van overdosering zijn onder andere extreme slaperigheid, verwardheid, bewustzijnsverlies en ademhalingsproblemen.
- Psychologische effecten: Beide stoffen kunnen bij hoge doses verwarring en hallucinaties veroorzaken. Door ze te combineren kunnen deze effecten versterkt worden, wat leidt tot ernstige desoriëntatie en mogelijk gevaarlijk gedrag.
We zijn geen bevestigde gegevens tegengekomen over acute en fatale aandoeningen die in verband worden gebracht met deze combinatie. Tegelijkertijd zijn er geen aanwijzingen voor positieve recreatieve effecten die de risico's van deze combinatie zouden kunnen dekken.
Al met al raden we aan om deze combinatie onder alle omstandigheden te vermijden.
Last edited by a moderator: