"Steden met een slechte reputatie zijn net zo aantrekkelijk als slechte vrouwen", - schreef Pablo Neruda, de Chileense senator en Nobelprijswinnaar. Een slechte reputatie is Colombia's middle name.
Het is nu wat rustiger, maar vier jaar geleden, toen ik in een streekbus stapte, kwam er een man met een videocamera die foto's maakte van de gezichten van de passagiers voordat de bus vertrok.
- Waarom zou je de gezichten van buspassagiers filmen?
- Voor het geval de bus gekaapt wordt. We willen weten wie er in de bus zat.
Het grootste gevaar waren de Revolutionaire Strijdkrachten - FARC. De bus reed van Bogotá, in het hart van het land, door de bergen naar Popayán, waar drie of vier facties vochten om de controle over de stad, iets wat we te weten kwamen toen we aankwamen. Maar we hadden een relatief veilige route gekozen.
Veel erger, dichter bij de grens met Ecuador, waar een vulkaan uit de wolken steekt en op de hellingen antipersoneelmijnen ontploffen.
Het is nu wat rustiger, maar vier jaar geleden, toen ik in een streekbus stapte, kwam er een man met een videocamera die foto's maakte van de gezichten van de passagiers voordat de bus vertrok.
- Waarom zou je de gezichten van buspassagiers filmen?
- Voor het geval de bus gekaapt wordt. We willen weten wie er in de bus zat.
Het grootste gevaar waren de Revolutionaire Strijdkrachten - FARC. De bus reed van Bogotá, in het hart van het land, door de bergen naar Popayán, waar drie of vier facties vochten om de controle over de stad, iets wat we te weten kwamen toen we aankwamen. Maar we hadden een relatief veilige route gekozen.
Veel erger, dichter bij de grens met Ecuador, waar een vulkaan uit de wolken steekt en op de hellingen antipersoneelmijnen ontploffen.
Reisgidsen en forums schrijven over de meeste van deze plaatsen: controleer actuele veiligheidsinformatie voordat je gaat. Hier wordt cocaïne geproduceerd.
Wat is het nationale product in Colombia? Het is onwaarschijnlijk dat iemand aan koffie zou denken. Of aan Fernando Botero, een lokale kunstenaar en beeldhouwer die hypertrofe zwaarlijvige boeren, militairen, dieren, een mollige Mona Lisa, een dikke Jezus en president Uribe afbeeldt.Een afgietsel van alle belangrijke momenten in de geschiedenis, een afdruk van de belangrijkste figuren - historisch, volks, mythisch - is allemaal terug te vinden in zijn werk.
Afgietsels van alle belangrijke momenten in de geschiedenis, een afdruk van de belangrijkste figuren (historisch, volks, mythisch) zijn allemaal terug te vinden in zijn werk. De man die zowel de beste als de slechtste van Colombia was, een product van zowel binnen- als buitenland, is hier vastgelegd op zijn laatste moment. Met een pistool, blootvoets op de daken van Medellín- onder een regen van kogels.
Dit is de scène waarmee het tweede seizoen van de serie Narcos eindigt, die een van de meest spraakmakende premières van Netflix is geworden. De Colombiaanse autoriteiten waren erg bezorgd voordat het filmen begon, en ik hoef niet uit te leggen waarom.
Wat is het nationale product in Colombia? Het is onwaarschijnlijk dat iemand aan koffie zou denken. Of aan Fernando Botero, een lokale kunstenaar en beeldhouwer die hypertrofe zwaarlijvige boeren, militairen, dieren, een mollige Mona Lisa, een dikke Jezus en president Uribe afbeeldt.Een afgietsel van alle belangrijke momenten in de geschiedenis, een afdruk van de belangrijkste figuren - historisch, volks, mythisch - is allemaal terug te vinden in zijn werk.
Afgietsels van alle belangrijke momenten in de geschiedenis, een afdruk van de belangrijkste figuren (historisch, volks, mythisch) zijn allemaal terug te vinden in zijn werk. De man die zowel de beste als de slechtste van Colombia was, een product van zowel binnen- als buitenland, is hier vastgelegd op zijn laatste moment. Met een pistool, blootvoets op de daken van Medellín- onder een regen van kogels.
Dit is de scène waarmee het tweede seizoen van de serie Narcos eindigt, die een van de meest spraakmakende premières van Netflix is geworden. De Colombiaanse autoriteiten waren erg bezorgd voordat het filmen begon, en ik hoef niet uit te leggen waarom.
Jarenlang hebben ze geprobeerd hun waarheid over te brengen over wie Escobar was en wat hij deed, maar nog steeds overheerst het volstrekt geromantiseerde beeld van hem al het andere in de hoofden van mensen. Magisch realisme als het ware.
Aan de kust van de Stille Oceaan, in het vissersdorp Baia Solano, staat een hotel. Het is bijna leeg; wij verbleven in een kleine bungalow vlakbij. Het dorp heeft geen wegen, geen treinen en de spoorwegen zijn dood in Colombia.
Toeristen in kleine groepen komen vooral van augustus tot oktober, wanneer de walvissen in de baai aankomen. Er zijn overal militairen. Een van hen gaat met de hand door de bagage van elke passagier. Een ander naast hem houdt een hond vast.
De eigenaar van de bungalow waar we wonen is een visser, zoals iedereen in dit dorp, die zonder machinegeweer loopt.
- Jullie hebben nu niet veel toeristen. Zijn er meer in het seizoen?
- Nee, natuurlijk niet. Er komen hier niet veel mensen.Iedereen gaat naar de Caraïben, Cartagena, Santa Marta.
- Waarom is hier dan een hotel?
- Oh, ik heb het gebouwd. Voor Pablo. Vroeger was ik een eenvoudige visser. Pablo kwam hier en we begonnen allemaal zijn cocaïne te vervoeren.Boten helemaal naar Panama.
- Allemaal?
- Allemaal.
Als je niet voor Pablo werkt, dan verklik je hem bij de politie. Toen was het gesprek kort. Plata o plomo - zilver of lood.
Zilver is natuurlijk beter. En je raakt gewend aan makkelijk geld...En toen werd hij vermoord.
Het hotel staat, en soms woont er zelfs iemand. Er zijn veel militairen die smokkelaars vangen. Vroeger voerden ze operaties uit tegen de FARC, maar ze komen hier niet meer. De FARC vormt nu geen bedreiging meer. Tenminste, dat dachten we, totdat bleek dat Arsen Voskanyan, die werd ontvoerd terwijl hij kikkers ving en deze amfibieën zogenaamd doorverkocht, tijdens zijn ontsnapping werd doodgeschoten. Waarschijnlijk werd hij gepakt door het Colombiaanse Nationale Bevrijdingsleger.
- Nee, natuurlijk niet. Er komen hier niet veel mensen.Iedereen gaat naar de Caraïben, Cartagena, Santa Marta.
- Waarom is hier dan een hotel?
- Oh, ik heb het gebouwd. Voor Pablo. Vroeger was ik een eenvoudige visser. Pablo kwam hier en we begonnen allemaal zijn cocaïne te vervoeren.Boten helemaal naar Panama.
- Allemaal?
- Allemaal.
Als je niet voor Pablo werkt, dan verklik je hem bij de politie. Toen was het gesprek kort. Plata o plomo - zilver of lood.
Zilver is natuurlijk beter. En je raakt gewend aan makkelijk geld...En toen werd hij vermoord.
Het hotel staat, en soms woont er zelfs iemand. Er zijn veel militairen die smokkelaars vangen. Vroeger voerden ze operaties uit tegen de FARC, maar ze komen hier niet meer. De FARC vormt nu geen bedreiging meer. Tenminste, dat dachten we, totdat bleek dat Arsen Voskanyan, die werd ontvoerd terwijl hij kikkers ving en deze amfibieën zogenaamd doorverkocht, tijdens zijn ontsnapping werd doodgeschoten. Waarschijnlijk werd hij gepakt door het Colombiaanse Nationale Bevrijdingsleger.
Dit alles gebeurt tegen de achtergrond van de Nobelprijs voor de Vrede 2016 die werd toegekend aan de Colombiaanse president Juan Manuel Santos, die erin slaagde om te onderhandelen met de linkse FARC-rebellen.
Hun hoofd Timoleón Jiménez was al begonnen met het ontwapenen van zijn guerrilla-eenheden toen bleek dat er nog steeds mensen gevangen werden genomen, nog steeds werden gedood, alleen was het nu niet meer winstgevend: de guerrilla's controleerden niet langer alle moeilijk bereikbare gebieden van het land en het werd steeds moeilijker om de "revolutionaire belasting" van de cocaïneproducenten te innen, vooral toen ze haastig verhuisden naar Bolivia, Peru en Hugo Chavez die hen had gesteund vanuit het naburige Venezuela weg was.
Dat was het, de pret is voorbij, maar alleen het spook van de socialistische revolutie waart nog door het land.
Hun hoofd Timoleón Jiménez was al begonnen met het ontwapenen van zijn guerrilla-eenheden toen bleek dat er nog steeds mensen gevangen werden genomen, nog steeds werden gedood, alleen was het nu niet meer winstgevend: de guerrilla's controleerden niet langer alle moeilijk bereikbare gebieden van het land en het werd steeds moeilijker om de "revolutionaire belasting" van de cocaïneproducenten te innen, vooral toen ze haastig verhuisden naar Bolivia, Peru en Hugo Chavez die hen had gesteund vanuit het naburige Venezuela weg was.
Dat was het, de pret is voorbij, maar alleen het spook van de socialistische revolutie waart nog door het land.
De zuidelijke Pacifische kust van Colombia heeft zijn eigen verhaal met geografie. De Chocó regio wordt bevolkt door Afro-Colombianen. Terwijl de Atlantische kust meer coca heeft, heeft de Chocó-regio meer crack en synthetische derivaten, waar mensen direct aan verslaafd raken.
Veel straatcriminaliteit, berovingen, bendes, soms spuiten onder de voeten. Het leger houdt de grens steeds meer in de gaten, met het gezicht naar het water gericht. Geïsoleerde buurten, dorpen die van elkaar zijn afgesneden. Om de paar kilometer zijn er wegversperringen. Fortificaties, prikkeldraad, snuiten van machinegeweren.
Tumaco is een stad op drie eilanden. De geschiedenis van de plaats is best grappig: Francisco Pizarro doodde hier de Inca's en Henry Morgan begroef het goud dat hij van de Spanjaarden stal ergens op het strand. Nu vissen de vissers en racen de drugsdealers in speedboten en mini-onderzeeërs. Een van hen ligt op het strand, samen met andere in beslag genomen schepen.
Veel straatcriminaliteit, berovingen, bendes, soms spuiten onder de voeten. Het leger houdt de grens steeds meer in de gaten, met het gezicht naar het water gericht. Geïsoleerde buurten, dorpen die van elkaar zijn afgesneden. Om de paar kilometer zijn er wegversperringen. Fortificaties, prikkeldraad, snuiten van machinegeweren.
Tumaco is een stad op drie eilanden. De geschiedenis van de plaats is best grappig: Francisco Pizarro doodde hier de Inca's en Henry Morgan begroef het goud dat hij van de Spanjaarden stal ergens op het strand. Nu vissen de vissers en racen de drugsdealers in speedboten en mini-onderzeeërs. Een van hen ligt op het strand, samen met andere in beslag genomen schepen.
De Amerikaanse held uit Narcos zou het hier nog geen week uithouden - blanken vallen te veel op, vooral als je ver weg bent van de grote steden.
De afvaart was een uur vertraagd. Nou ja, we hebben in ieder geval het getij niet gemist. De kapitein van de boot deed er eerst lang over om het water uit de boot te scheppen en stopte er toen mee, blijkbaar moe. Toen ik aan boord kwam, was het eerste wat ze in mijn handen stopten het kind van iemand anders.
Op het ticket stond een verzekeringsuitkering - 3 miljoen pesos bij overlijden, 1,2 miljoen bij invaliditeit en hetzelfde bedrag voor medische kosten.
De route ging eerst over de oceaan, toen over rivieren en kreken tussen dorpen die verloren lagen in mangrovebossen. De boot legde slechts een derde van het traject af, wat te verwachten was.
Uiteindelijk begaf de transmissie van de boot het, sommige mensen verhuisden naar tegemoetkomende schepen en degenen die aan boord bleven werden op sleeptouw genomen. Er was een monteur in een dorp in de buurt en het kostte wat meer tijd om de boot te repareren.
De overtocht buiten de planning moet wat nervositeit hebben veroorzaakt bij de militairen - een sirene loeide rond een van de bochten in de rivier en een militaire boot naderde met lage snelheid. Machinegeweerkoepels staken onder een dekzeil uit, sommige gericht op de boot, er leek zelfs luchtafweer te zijn: "Waarom duurt het zo lang? Scheepspapieren!".
De afvaart was een uur vertraagd. Nou ja, we hebben in ieder geval het getij niet gemist. De kapitein van de boot deed er eerst lang over om het water uit de boot te scheppen en stopte er toen mee, blijkbaar moe. Toen ik aan boord kwam, was het eerste wat ze in mijn handen stopten het kind van iemand anders.
Op het ticket stond een verzekeringsuitkering - 3 miljoen pesos bij overlijden, 1,2 miljoen bij invaliditeit en hetzelfde bedrag voor medische kosten.
De route ging eerst over de oceaan, toen over rivieren en kreken tussen dorpen die verloren lagen in mangrovebossen. De boot legde slechts een derde van het traject af, wat te verwachten was.
Uiteindelijk begaf de transmissie van de boot het, sommige mensen verhuisden naar tegemoetkomende schepen en degenen die aan boord bleven werden op sleeptouw genomen. Er was een monteur in een dorp in de buurt en het kostte wat meer tijd om de boot te repareren.
De overtocht buiten de planning moet wat nervositeit hebben veroorzaakt bij de militairen - een sirene loeide rond een van de bochten in de rivier en een militaire boot naderde met lage snelheid. Machinegeweerkoepels staken onder een dekzeil uit, sommige gericht op de boot, er leek zelfs luchtafweer te zijn: "Waarom duurt het zo lang? Scheepspapieren!".
Het is een zwart gat, waar geen vliegtuigen, bussen of iets anders dan boten komen. Het is een serieuze plek om binnen te komen. "Bienvenidos a Charco city", - grapte de kapitein. En informeerde ons - de volgende boot is in de ochtend.
De meeste coca in Colombia wordt in dit gebied geproduceerd, getransporteerd naar fabrieken in het bos en daar verwerkt tot cocaïne. Sommigen verbouwen het, sommigen vervoeren het, sommigen verwerken het. De dichtstbijzijnde grote stad is Cali.
Cali is het centrum van de clubcultuur. "Cali limpia, Cali linda" - schoon en mooi, zoals degenen zeiden die lijken in de rivier dumpten.
Het Cali drugskartel was het grootste van allemaal, na de oorlog met Escobar's Medellin groep waren zij degenen die de prijzen en voorwaarden dicteerden, ook aan Colombiaanse politici. Het kartel hield op te bestaan in de jaren '90, maar er is een reden waarom er hier nog steeds zoveel militairen zijn.
Het is onmogelijk om alle rivieren en bospaden te controleren, dus cirkelen er ook helikopters boven de jungle. Soms slagen ze erin iets te vinden en dan worden de boerderijen platgebrand - vooral zonder te weten waar de bananen liggen en waar de coca.
Een groot probleem en reden tot haat voor de autoriteiten was dit: hele dorpen konden zonder middelen van bestaan komen te zitten. De erfenis van het Cali-kartel: het is verwoest door brand, maar de coca is nog steeds overal.
Een groot probleem en reden tot haat voor de autoriteiten was dit: hele dorpen konden zonder middelen van bestaan komen te zitten. De erfenis van het Cali-kartel: het is verwoest door brand, maar de coca is nog steeds overal.
De Atlantische kust trekt veel meer toeristen. Er zijn de stranden van Cartagena, nationale parken met een ontwikkeld wegennetwerk, en in de bergachtige gebieden - de verloren Indiaanse stad "Ciudad Perdida", de Colombiaanse Machu Picchu.
- Dit voorjaar brengen we er geen toeristen naartoe.
- Waarom niet? Wat is daar? FARC of drugs?
- Beide. Een paar dagen geleden werd een groep toeristen gegijzeld - ze waren op weg naar de verloren stad en stuitten op een fabriek. Kijken jullie geen tv?
- Is er nu geen uitweg meer?
- Laat het leger het eerst uitzoeken.
Op een verlaten strand in Cartagena komt een lokale bewoner langs, deelt kralen en houten dierenfiguurtjes uit. Hij probeert te raden waar ik vandaan kom en besluit om de een of andere reden dat ik uit Chili of Argentinië kom. Niet "gringo".
- Dit voorjaar brengen we er geen toeristen naartoe.
- Waarom niet? Wat is daar? FARC of drugs?
- Beide. Een paar dagen geleden werd een groep toeristen gegijzeld - ze waren op weg naar de verloren stad en stuitten op een fabriek. Kijken jullie geen tv?
- Is er nu geen uitweg meer?
- Laat het leger het eerst uitzoeken.
Op een verlaten strand in Cartagena komt een lokale bewoner langs, deelt kralen en houten dierenfiguurtjes uit. Hij probeert te raden waar ik vandaan kom en besluit om de een of andere reden dat ik uit Chili of Argentinië kom. Niet "gringo".
- Je hebt een vreemd accent.Wil je wat echt Colombia proeven?
- Wat heb je? Hier?
- Natuurlijk moet je de kwaliteit waarderen. Het is gratis.Als je meer wilt, moet je betalen.
- Het is een oude truc, amigo. Ik weet het... Het spijt me, ik heb vandaag geen geld.
- Je kunt zelfs met een creditcard betalen!
- Wat, betaal je daar belasting over?
- Nou, broer, het is niet alsof ik je cocaïne verkoop. Kies maar uit. Hier is koraal, hier zijn parels. Niet echt, natuurlijk. Ik wil je niet bedriegen. Hier zijn de dieren, mijn broer snijdt ze uit hout. Wat vind je mooi?
-Ik vind de krokodil mooi...
- Wat heb je? Hier?
- Natuurlijk moet je de kwaliteit waarderen. Het is gratis.Als je meer wilt, moet je betalen.
- Het is een oude truc, amigo. Ik weet het... Het spijt me, ik heb vandaag geen geld.
- Je kunt zelfs met een creditcard betalen!
- Wat, betaal je daar belasting over?
- Nou, broer, het is niet alsof ik je cocaïne verkoop. Kies maar uit. Hier is koraal, hier zijn parels. Niet echt, natuurlijk. Ik wil je niet bedriegen. Hier zijn de dieren, mijn broer snijdt ze uit hout. Wat vind je mooi?
-Ik vind de krokodil mooi...
Een paar dagen later verscheen er een krokodil in het park. Een echte, twee meter lange krokodil, sprong op ons af vanuit het moeras, liep in tien seconden vijftig meter over het zand naar de oceaan en dook het water in. Hij lag af te koelen in het zeewater en staarde me aan met geelgroene ogen.
Drugskartels en revolutionairen, zo leek het op dat moment, waren hier zeker niet de gevaarlijkste bewoners. Gabriel García Márquez leek het er niet over te hebben. Narcos ook niet, alleen maar onzin over magisch realisme. Dat is waarschijnlijk waar je aan denkt als je ergens in de jungle wordt meegesleurd.
Bijna alle cocaïne ter wereld wordt geproduceerd in Colombia, Bolivia en Peru. Via Mexico komt het de VS binnen, via havens in Spanje en Portugal naar Europa, op weg door Afrika.
Drugskartels en revolutionairen, zo leek het op dat moment, waren hier zeker niet de gevaarlijkste bewoners. Gabriel García Márquez leek het er niet over te hebben. Narcos ook niet, alleen maar onzin over magisch realisme. Dat is waarschijnlijk waar je aan denkt als je ergens in de jungle wordt meegesleurd.
Bijna alle cocaïne ter wereld wordt geproduceerd in Colombia, Bolivia en Peru. Via Mexico komt het de VS binnen, via havens in Spanje en Portugal naar Europa, op weg door Afrika.
Cocaïne kwam in de mode in de jaren zeventig, drong toen door in het massabewustzijn via films en amusementsprogramma's, werd een attribuut van het bohemienleven en een synoniem voor succes. En het gaat nergens heen.
Botero schilderde de dood van Pablo twee keer. Eén schilderij hangt nu in Bogota, het andere in Medellín. In het tweede is Pablo al dood. Dezelfde bergen, blote voeten, een blote buik met een kogelgat dat onder zijn shirt uitsteekt, kogelgaten, een jammerende vrouw beneden, en rook die uit de schoorstenen boven de daken van de stad opstijgt.
Pablo Escobar is dood. Maar Colombia en de wereld zijn er nog steeds niet overheen. Het filmen van soapseries over het verslaan van de drugsmaffia helpt niet veel.
Botero schilderde de dood van Pablo twee keer. Eén schilderij hangt nu in Bogota, het andere in Medellín. In het tweede is Pablo al dood. Dezelfde bergen, blote voeten, een blote buik met een kogelgat dat onder zijn shirt uitsteekt, kogelgaten, een jammerende vrouw beneden, en rook die uit de schoorstenen boven de daken van de stad opstijgt.
Pablo Escobar is dood. Maar Colombia en de wereld zijn er nog steeds niet overheen. Het filmen van soapseries over het verslaan van de drugsmaffia helpt niet veel.
