HIV doodt veel mensen over de hele wereld. Meer dan een derde van de geïnfecteerden heeft het virus opgelopen door de spuit van iemand anders te gebruiken tijdens het injecteren van drugs. Dit zou misschien niet gebeurd zijn als er in alle landen grootschalige schadebeperkingsprogramma's waren geweest, die erkend worden als de meest effectieve methode om de effecten van illegale drugs aan te pakken. Het BB team zal je vertellen hoe de wereld tot deze methode is gekomen om verslaving en de verspreiding van HIV en hepatitis in de wereld tegen te gaan.
Volgenshet Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS) 2020 rapport, waren er in 2019 wereldwijd naar schatting 690.000 sterfgevallen als gevolg van AIDS-gerelateerde ziekten.
Volgens het Centers for Disease Control and Prevention (CDC) 2019 HIV Surveillance Report, waren er in 2018 14.963 sterfgevallen toegeschreven aan HIV-ziekte in de Verenigde Staten en afhankelijke gebieden. Het aantal sterfgevallen als gevolg van hiv is de afgelopen jaren gedaald. In 2010 waren er 18.344 sterfgevallen toegeschreven aan hiv-ziekte, wat een positieve trend laat zien in de vermindering van hiv-gerelateerde sterfgevallen in de Verenigde Staten.
Volgenshet Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS) 2020 rapport, waren er in 2019 wereldwijd naar schatting 690.000 sterfgevallen als gevolg van AIDS-gerelateerde ziekten.
Volgens het Centers for Disease Control and Prevention (CDC) 2019 HIV Surveillance Report, waren er in 2018 14.963 sterfgevallen toegeschreven aan HIV-ziekte in de Verenigde Staten en afhankelijke gebieden. Het aantal sterfgevallen als gevolg van hiv is de afgelopen jaren gedaald. In 2010 waren er 18.344 sterfgevallen toegeschreven aan hiv-ziekte, wat een positieve trend laat zien in de vermindering van hiv-gerelateerde sterfgevallen in de Verenigde Staten.
Een van de belangrijkste methoden van hiv-preventie onder mensen die drugs gebruiken is een schadebeperkingsprogramma. Programma's op basis van deze methode worden al meer dan veertig jaar toegepast in de Verenigde Staten, Canada, Oost-Europa en Centraal-Azië.
Desondanks vinden sommige landen zulke programma's absurd en zeggen dat ze de tolerantie van drugsgebruik in de samenleving bevorderen en zelfs "de vernietiging van het demografisch, intellectueel en creatief potentieel van het land" kunnen veroorzaken.
Schadebeperkingsprogramma's, waaronder substitutietherapie voor onderhoud, zijn een van de meest effectieve methoden om opioïdeverslaving te behandelen. Deskundigen van de WHO, het VN-bureau voor drugs en misdaad en het gezamenlijke VN-programma voor hiv/aids (UNAIDS) zijn hiervan overtuigd.
Desondanks vinden sommige landen zulke programma's absurd en zeggen dat ze de tolerantie van drugsgebruik in de samenleving bevorderen en zelfs "de vernietiging van het demografisch, intellectueel en creatief potentieel van het land" kunnen veroorzaken.
Schadebeperkingsprogramma's, waaronder substitutietherapie voor onderhoud, zijn een van de meest effectieve methoden om opioïdeverslaving te behandelen. Deskundigen van de WHO, het VN-bureau voor drugs en misdaad en het gezamenlijke VN-programma voor hiv/aids (UNAIDS) zijn hiervan overtuigd.
Wat is schadebeperking?
Schadebeperking is een reeks gezondheids-, sociale en wettelijke maatregelen die gericht zijn op het minimaliseren van de negatieve gevolgen van middelengebruik. Over de hele wereld worden mensen die drugs gebruiken gemarteld, gevangen gezet - en zelfs gedood, zoals op de Filippijnen. De filosofie van schadebeperking is hen te accepteren zoals ze zijn en hen te helpen - zonder vooroordelen, dwang of discriminatie.
De WHO, UNAIDS en UNODC hebben een op feiten gebaseerd pakket interventies ontwikkeld om de schade van intraveneus drugsgebruik te beperken. Dit pakket bestaat uit verschillende onderdelen.
Schadebeperking is een reeks gezondheids-, sociale en wettelijke maatregelen die gericht zijn op het minimaliseren van de negatieve gevolgen van middelengebruik. Over de hele wereld worden mensen die drugs gebruiken gemarteld, gevangen gezet - en zelfs gedood, zoals op de Filippijnen. De filosofie van schadebeperking is hen te accepteren zoals ze zijn en hen te helpen - zonder vooroordelen, dwang of discriminatie.
De WHO, UNAIDS en UNODC hebben een op feiten gebaseerd pakket interventies ontwikkeld om de schade van intraveneus drugsgebruik te beperken. Dit pakket bestaat uit verschillende onderdelen.
- Programma's voor naalden en spuiten - mensen die intraveneus drugs gebruiken lopen niet alleen het risico om hiv op te lopen, maar ook virale hepatitis B en C, omdat ze vaak naalden en spuiten delen. De logica is eenvoudig: het is verstandig om het minste van twee kwaden te kiezen en ten minste één van de bestaande problemen op te lossen door deze mensen toegang te geven tot schone apparatuur. De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan om elke persoon die drugs injecteert minstens 200 steriele spuiten en naalden per jaar te geven om besmetting te voorkomen.
- Opiaatsubstitutietherapie en andere op bewijs gebaseerde behandelingen voor drugsverslaving - bij dit type therapie krijgt een opiaatgebruiker medicijnen toegediend die de euforische effecten blokkeren en hem in staat stellen te socialiseren, zich met zijn gezondheid bezig te houden en zijn gebroken leven weer op te bouwen. Methadon en buprenorfine zijn de medicijnen die het vaakst voor dit doel worden gebruikt.
- Counseling en HIV-testen voor drugsgebruikers.
- Antiretrovirale therapie voor de behandeling van HIV-infectie.
- Preventie, diagnose en behandeling van seksueel overdraagbare aandoeningen en tuberculose en virale hepatitis.
- Condoomdistributieprogramma's voor mensen die drugs injecteren en hun seksuele partners.
Tegenwoordig noemen de WHO, UNODC en UNAIDS substitutietherapie als een van de meest effectieve behandelingen voor opioïdenverslaving.
De praktijk van schadebeperking in sommige landen omvat ook.
- Organisatie van ruimtes voor veilig drugsgebruik - daar kan men ingebrachte middelen consumeren in een veilige en vriendelijke omgeving, maar ook steriele injectieapparatuur, informatie over drugs, medische basiszorg en doorverwijzingen naar behandeling ontvangen. Deze kamers redden levens: in de Canadese provincie Alberta hebben ze bijvoorbeeld meer dan 4.300 dodelijke overdoses voorkomen sinds november 2017.
- Mensen die drugs gebruiken huisvesting en werk bieden.
- Drugs testen op onzuiverheden - er zijn elk jaar ongeveer 70.000 fatale overdoses in de Verenigde Staten. De meeste van deze overdoses worden veroorzaakt door de toevoeging van de nog krachtigere opioïde, fentanyl, aan heroïne. De consument weet dit niet, dus het controleren op dodelijke onzuiverheden kan levens redden.
- Psychosociale ondersteuning.
- Informatie geven over veiliger middelengebruik.
- Overdosispreventie - in het geval van opiaten is naloxon de meest effectieve behandeling. In veel landen is het verkrijgbaar in apotheken en wordt het gratis aangeboden. In sommige landen is naloxone echter nog steeds alleen op recept verkrijgbaar in medische instellingen.
Principes van schadebeperking
- Respect voor de rechten van mensen die psychoactieve stoffen gebruiken. Drugsverslaving ontneemt een persoon niet het recht om te leven, om sociale voorzieningen te ontvangen, om zijn gezondheid te behouden - en mag zeker niet dienen als excuus voor vernedering en misbruik, waartegen zij door de wet op dezelfde manier beschermd worden als niet-drugsgebruikers.
- Alleen wetenschappelijk bewezen bewijs gebruiken. Schadebeperkende programma's zijn gebaseerd op rigoureus bewijsmateriaal. De meeste interventies zijn eenvoudig te implementeren, vereisen geen enorme uitgaven en hebben een significante positieve impact op zowel het individu als de maatschappij.
- Het principe van sociale rechtvaardigheid, dat in de context van schadebeperking wordt geïnterpreteerd als het tegengaan van discriminatie en het garanderen van toegang tot sociale en medische diensten.
- Samenwerking met netwerken van mensen die drugs gebruiken: zij moeten deelnemen aan de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van beleid en programma's die hen direct aangaan.
- Vermijden van stigmatisering. Evaluatief taalgebruik moet worden vermeden als het gaat om mensen die drugs gebruiken.
Het gebruik van termen als "bordeel", "junkie" is een directe weg naar drugofobie. Bovendien is het onmogelijk om drugs te verdelen in "goed" en "slecht", dus moet je heel voorzichtig zijn in de keuze van je taalgebruik.
Een stukje geschiedenis
De term "schadebeperking" kreeg bekendheid in het midden van de jaren 1980, toen hiv-besmetting zich wereldwijd begon te verspreiden. Maar de basisprincipes van deze benadering werden aan het begin van de vorige eeuw geformuleerd.
Rond de eeuwwisseling van de 19e en 20e eeuw waren 300.000 mensen in de Verenigde Staten verslaafd aan het roken van opium en medische opioïden zoals laudanum en morfinesulfaat. Artsen schreven laxeermiddelen, baden, elektrotherapie en diëten voor en plaatsten deze mensen in privéziekenhuizen om genezingstechnieken op hen uit te oefenen.
Van 1912 tot 1923 waren er in de Verenigde Staten 35 zogenaamde "narcotic maintenance clinics", waar geregistreerde opioïdeverslaafden goedkoop morfine en soms cocaïne en heroïne konden kopen.
Sommige instellingen waren bereid om patiënten zo lang als ze wilden van psychoactieve stoffen te voorzien, terwijl andere van mening waren dat ze moesten worden afgebouwd.
Sommigen probeerden er geld aan te verdienen en sommigen kwamen nauwelijks rond, omdat ze oprecht mensen met een verslaving wilden helpen.Al deze instellingen hadden één ding gemeen: ze werden gesloten door de federale overheid, meestal binnen een jaar na hun start.
De laatste verslavingskliniek in het land werd in 1923 gesloten.
De term "schadebeperking" kreeg bekendheid in het midden van de jaren 1980, toen hiv-besmetting zich wereldwijd begon te verspreiden. Maar de basisprincipes van deze benadering werden aan het begin van de vorige eeuw geformuleerd.
Rond de eeuwwisseling van de 19e en 20e eeuw waren 300.000 mensen in de Verenigde Staten verslaafd aan het roken van opium en medische opioïden zoals laudanum en morfinesulfaat. Artsen schreven laxeermiddelen, baden, elektrotherapie en diëten voor en plaatsten deze mensen in privéziekenhuizen om genezingstechnieken op hen uit te oefenen.
Van 1912 tot 1923 waren er in de Verenigde Staten 35 zogenaamde "narcotic maintenance clinics", waar geregistreerde opioïdeverslaafden goedkoop morfine en soms cocaïne en heroïne konden kopen.
Sommige instellingen waren bereid om patiënten zo lang als ze wilden van psychoactieve stoffen te voorzien, terwijl andere van mening waren dat ze moesten worden afgebouwd.
Sommigen probeerden er geld aan te verdienen en sommigen kwamen nauwelijks rond, omdat ze oprecht mensen met een verslaving wilden helpen.Al deze instellingen hadden één ding gemeen: ze werden gesloten door de federale overheid, meestal binnen een jaar na hun start.
De laatste verslavingskliniek in het land werd in 1923 gesloten.
Ondertussen werd in Groot-Brittannië in 1924 het Rolleston Committee for Heroin and Morphine Addiction opgericht, genoemd naar Sir Humphry Davy, 1st Baronet, de beroemde arts die gevraagd werd om de organisatie te leiden.
In 1926 kwam zijn beroemde rapport uit, dat artsen toestond om morfine voor te schrijven aan mensen die al verslaafd waren aan heroïne en morfine. Patiënten werden in twee categorieën verdeeld: zij die in staat waren te herstellen door geleidelijk af te kicken van de drug, en zij die niet meer konden functioneren zonder een regelmatige lage dosis opiaten. Het rapport stelde ook dat de meeste heroïne- en morfineverslaafden tot de middenklasse behoorden, zodat strafrechtelijke sancties tegen deze mensen niet nodig waren.
Het "Rolleston-tijdperk" werd in 1968 vervangen door het "kliniek-tijdperk", toen overal in het Verenigd Koninkrijk gespecialiseerde faciliteiten werden geopend om verslaafden te helpen.
De typische Engelse kliniek omvatte een recept voor heroïne (vanaf het begin van de jaren 1970 - voor methadon), begeleiding door maatschappelijk werkers en psychologen. Met de verspreiding van HIV werden omruilprogramma's voor naalden en spuiten, ook ondersteund door de staat, aan de lijst toegevoegd.
In 1926 kwam zijn beroemde rapport uit, dat artsen toestond om morfine voor te schrijven aan mensen die al verslaafd waren aan heroïne en morfine. Patiënten werden in twee categorieën verdeeld: zij die in staat waren te herstellen door geleidelijk af te kicken van de drug, en zij die niet meer konden functioneren zonder een regelmatige lage dosis opiaten. Het rapport stelde ook dat de meeste heroïne- en morfineverslaafden tot de middenklasse behoorden, zodat strafrechtelijke sancties tegen deze mensen niet nodig waren.
Het "Rolleston-tijdperk" werd in 1968 vervangen door het "kliniek-tijdperk", toen overal in het Verenigd Koninkrijk gespecialiseerde faciliteiten werden geopend om verslaafden te helpen.
De typische Engelse kliniek omvatte een recept voor heroïne (vanaf het begin van de jaren 1970 - voor methadon), begeleiding door maatschappelijk werkers en psychologen. Met de verspreiding van HIV werden omruilprogramma's voor naalden en spuiten, ook ondersteund door de staat, aan de lijst toegevoegd.
En nu terug naar Noord-Amerika. In 1963 ontwikkelden artsen Mary Niswander en Vincent Dole het eerste programma voor de behandeling van opioïdenverslaving met methadon, een opioïde dat in 1942 in Duitsland werd gesynthetiseerd.
Omdat de stof langdurig werkte en de euforische effecten van heroïne blokkeerde, konden mensen hun normale bezigheden hervatten, zoals werken of opnieuw contact maken met familie, in plaats van al hun tijd te verdoen met het zoeken naar illegale middelen.
Ondanks tegenwerking van het Federal Bureau of Narcotics werd twee jaar later een hele afdeling voor methadonvervangingstherapie geopend in het Manhattan General Hospital. In buurland Canada werd de aanpak rond dezelfde tijd geïntroduceerd.
Omdat de stof langdurig werkte en de euforische effecten van heroïne blokkeerde, konden mensen hun normale bezigheden hervatten, zoals werken of opnieuw contact maken met familie, in plaats van al hun tijd te verdoen met het zoeken naar illegale middelen.
Ondanks tegenwerking van het Federal Bureau of Narcotics werd twee jaar later een hele afdeling voor methadonvervangingstherapie geopend in het Manhattan General Hospital. In buurland Canada werd de aanpak rond dezelfde tijd geïntroduceerd.
In Europa verschenen de eerste methadonbehandelingsprogramma's ook in de jaren 1960: eerst in Zweden, daarna in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. In 1984 begonnen Nederlandse organisaties van mensen die drugs gebruiken met het uitdelen van steriele injectieapparatuur om een hepatitis B epidemie te voorkomen.
Drie jaar later draaiden soortgelijke programma's al in Denemarken, Spanje, Zweden, Groot-Brittannië en Malta. Sommige landen experimenteerden met alternatieve methoden voor de distributie van steriele injectieapparatuur, zoals kioskautomaten en apotheken. En in 1986 startte de eerste legale ruimte voor veilig drugsgebruik in Bern.
In Azië werd het eerste spuitomruilprogramma gelanceerd in 1991 in de Kathmanduvallei in Nepal. Het jaar daarop verschenen er naald- en spuitprogramma's in Thailand. In 1993 lanceerde India een sublinguaal buprenorfinebehandelingsproject voor drugsverslaafden.
Volgens het 2018 Global Status of Harm Reduction-rapport hadden 86 landen al dergelijke programma's lopen. Heroïne substitutietherapie, of het voorschrijven van synthetische diamorfine, werd toegepast in België, Canada, Denemarken, Duitsland, Nederland, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk.
Drie jaar later draaiden soortgelijke programma's al in Denemarken, Spanje, Zweden, Groot-Brittannië en Malta. Sommige landen experimenteerden met alternatieve methoden voor de distributie van steriele injectieapparatuur, zoals kioskautomaten en apotheken. En in 1986 startte de eerste legale ruimte voor veilig drugsgebruik in Bern.
In Azië werd het eerste spuitomruilprogramma gelanceerd in 1991 in de Kathmanduvallei in Nepal. Het jaar daarop verschenen er naald- en spuitprogramma's in Thailand. In 1993 lanceerde India een sublinguaal buprenorfinebehandelingsproject voor drugsverslaafden.
Volgens het 2018 Global Status of Harm Reduction-rapport hadden 86 landen al dergelijke programma's lopen. Heroïne substitutietherapie, of het voorschrijven van synthetische diamorfine, werd toegepast in België, Canada, Denemarken, Duitsland, Nederland, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk.
Er wordt nu onderzoek gedaan naar de vraag of dezelfde methoden kunnen worden gebruikt om mensen te behandelen die psychostimulerende middelen gebruiken.
In Amerika wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om cocabladeren te gebruiken ter vervanging van crackcocaïne en naar het gebruik van farmaceutische stoffen zoals modafinil bij amfetamine- en cocaïneverslaving.
Vorig jaar waren er safe rooms in 12 landen; begin 2024 worden er nog drie verwacht. In tien landen, waaronder Kirgizië, Moldavië en Tadzjikistan, werkten naald- en spuitprogramma's in gevangenissen en in 54 gevangenissen werd een vorm van substitutietherapie gebruikt.
In Amerika wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om cocabladeren te gebruiken ter vervanging van crackcocaïne en naar het gebruik van farmaceutische stoffen zoals modafinil bij amfetamine- en cocaïneverslaving.
Vorig jaar waren er safe rooms in 12 landen; begin 2024 worden er nog drie verwacht. In tien landen, waaronder Kirgizië, Moldavië en Tadzjikistan, werkten naald- en spuitprogramma's in gevangenissen en in 54 gevangenissen werd een vorm van substitutietherapie gebruikt.