Protonitazen i fentanyl są silnymi syntetycznymi opioidami, ale różnią się strukturą chemiczną, siłą działania i potencjalnymi efektami. Fentanyl należy do klasy opioidów fenylopiperydynowych. Jego struktura chemiczna charakteryzuje się pierścieniem piperydynowym połączonym z grupą fenylową. Protonitazen należy do klasy opioidów benzimidazolowych. Jego struktura obejmuje pierścień benzimidazolowy, który różni się od struktury fenylopiperydyny fentanylu.
Fentanyl jest około 50 do 100 razy silniejszy niż morfina. Ta wysoka siła działania przyczynia się do jego skuteczności w leczeniu bólu, ale także do ryzyka przedawkowania. Według doniesień protonitazen jest nawet silniejszy niż fentanyl. Wczesne badania i niepotwierdzone doniesienia sugerują, że może być kilkakrotnie silniejszy, ale dokładne porównania mogą się różnić.
Zarówno fentanyl, jak i protonitazen są silnymi środkami przeciwbólowymi ze względu na ich działanie na receptory opioidowe mu w mózgu. Oba leki mogą wywoływać euforię, co przyczynia się do ich potencjalnego nadużywania. Intensywność euforii może być podobna, choć indywidualne doświadczenia mogą się różnić. Ze względu na większą siłę działania, protonitazen może wywoływać silniejszą lub szybszą euforię. Oba opioidy znacząco obniżają czynność układu oddechowego, co jest głównym czynnikiem ryzyka śmiertelnego przedawkowania. Większa siła działania protonitazenu zwiększa to ryzyko.
Fentanyl ma szybki początek i krótki czas działania. Profil farmakokinetyczny protonitazenu jest słabiej udokumentowany, ale może on mieć podobny lub nawet szybszy początek i potencjalnie dłuższy czas działania ze względu na swoją siłę.
Podczas gdy protonitazen i fentanyl mają wiele podobieństw, protonitazen jest potencjalnie silniejszy, a zatem stwarza większe ryzyko przedawkowania. Ich różne struktury chemiczne oznaczają również, że mogą mieć nieco inne profile farmakologiczne i skutki uboczne.